တည်နေရာသည် အရေးပါသည်ဟု အိမ်ခြံမြေလုပ်ငန်းရှင်ဟောင်း အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရန့်က ပြောကြားခဲ့သည်။ သိပ်မကြာခင်မှာပဲ လွန်ခဲ့သည့် ၁၅၈ နှစ်က ရုရှားက အမေရိကန်ကို ဒေါ်လာ ၇.၂ သန်းနှင့် ရောင်းချခဲ့သည့် အာလာစကာပြည်နယ်တွင် ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမာပူတင်က ရာစုနှစ်တစ်ခု၏ မြေယာသဘောတူညီချက်အဖြစ် သူမသိမ်းပိုက်ရသေးသည့်မြေကွက်များကို ကိ့ဗ် (Kyiv) ကို ပေးရန်ကြိုးစားခဲ့ပါသည်။
သောကြာနေ့ ထိပ်သီးစည်းဝေးပွဲနှင့် ပတ်သက်သည့် အခြေအနေများသည် မော်စကိုအား အလွန်မျက်နှာသာ ပေးထားသောကြောင့် ပူတင်သည် လအတန်ကြာ အတုအယောင် စေ့စပ်ညှိနှိုင်းမှုအပြီးတွင် အခွင့်အရေးကို ခုန်တက်ရယူခဲ့သည်၊ နှစ်နိုင်ငံ သဘောတူညီချက်မှ ယူကရိန်းကို မထိခိုက်စေရန် မည်သို့ အဖြေထွက်လာမည်ကို မြင်တွေ့ရန် ခက်ခဲသည်။
ကိ့ဗ်နှင့် ၎င်း၏ဥရောပမဟာမိတ်များသည် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးအတွက် အလဲအလှယ်လုပ်ရန်အတွက် ထရန့်၏ သံတမန် စတိ့ဗ် ဝတ်ကော့ဖ်၏ အစောပိုင်းစိတ်ကူးများတွင် ယူကရိန်းမှ ဒွန်းနက်ခ် (Donetsk) နှင့် လူဟန့်ခ် (Luhansk) ဒေသများကို အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးအတွက် စွန့်လွှတ်ပေးလိုက်ရန် ထိတ်လန့်စေခဲ့သည့်အဆိုကို ပြုခဲ့သည်။
ပုံမှန်အားဖြင့် ကရင်မလင် အကြီးအကဲသည် တိုက်ပွဲမလုပ်ဘဲ မြေကိုသိမ်းရန် စိတ်ကူးကို မြှင့်တင်ခဲ့ပြီး ဝတ်ကော့ဖ်ကဲ့သို့ ထိုအတွေးကို လက်ခံသောသူကိုတွေ့ရှိခဲ့သည်။ ဝတ်ကော့ဖ်သည် ယခင်ကလည်း ယူကရိန်း၏ အချုပ်အခြာအာဏာနှင့် ရှုပ်ထွေးမှုများကို အကြောင်းပြ၍ ဝတ်ကော့ဗ်က ယူကရိန်းအား လေးနှစ်အကြာ ကျူးကျော်ခံရပြီးနောက် လူများစွာသည် မြို့ကိုခုခံရင်း သေဆုံးနေခဲ့ရသောကြောင့် မြို့ကိုစွန့်ခွာပြီးထွက်သင့်ကြောင်း ပြောဆိုခဲ့သည်ကို တွေ့ရှိခဲ့သည်။
ဝတ်ကော့ဗ် ၏ အဆိုပြုချက်ကြောင့် မည်သို့မည်ပုံ ဖြစ်လာမည်ကို ဆင်ခြင်သုံးသပ် သင့်သည်။ ရုရှားသည် အဓိကကျသော ဒွန်းနက်ခ် (Donetsk) ဒေသ မြို့နှစ်မြို့ဖြစ်သည့် Pokrovsk နှင့် Kostiantynivka တို့ကို ဝန်းရံရန် နီးကပ်နေပြီး မကြာမီ သီတင်းပတ်များအတွင်း အဆိုပါ အချက်အချာကျသော နေရာနှစ်ခုကို ခုခံနေသည့် ယူကရိန်းတပ်များကို ထိထိ ရောက်ရောက် ဝန်းရံပိတ်ဆို့ထားနိုင်တော့မည်ဖြစ်သည်။ ဤမြို့နှစ်မြို့ကို ရုရှားလက်ထဲသို့ လက်လွှတ်ပေးလိုက်ခြင်းသည် ရှေ့လများတွင် လူအင်အားကို ထိန်းထားရန် ကိ့ဗ်မှ လုပ်ဆောင်သည့်အရာ ဖြစ်နိုင်သည်။
ဒွန်းနက်စ် ၏ကျန်သောမြို့များ – အဓိကအားဖြင့် ကာမာတရော့ခ် (Kramatorsk) နှင့် စလိုဗန့်ခ် (Sloviansk) မြို့များ – သည် ပိုမိုဆိုးရွားသော အလားအလာဖြစ်သည်။ ထောင်နှင့်ချီသော အရပ်သားများသည် ယခုအချိန်တွင် ထိုမြို့များတွင် နေထိုင်နေကြပြီး မော်စကိုသည် မြို့များမှ လူများ ဘေးလွတ်ရာ ဆုတ်ခွာထွက်နေသည့် မြင်ကွင်းများကို နှစ်သက်နေ ကြမည်ဖြစ်ပြီး ရုရှားတပ်များက ပစ်ခတ်ခြင်း မရှိဘဲ ဝင်ရောက်လာနေကြသည်။
စနေနေ့အစောပိုင်းတွင် ယူကရိန်းသမ္မတ ဗိုလိုဒီမာဇလန်းစကီးက နယ်မြေခွဲပေးခြင်းကို ငြင်းပယ်လိုက်ခြင်းသည် မိမိ ယူကရိန်းပြည်သူများအပေါ် ညစဉ်ညတိုင်း ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက် နေသော ၎င်းတို့၏အိမ်နီးချင်းကို နက်နက်ရှိုင်းရှိုင်း မယုံကြည်မှုကို ဖော်ပြခဲ့ပြီး စစ်ပွဲကို စီမံကြိုးပမ်းခန့်ခွဲနေသည့် ၎င်း၏စစ်တပ်၏ စစ်ဦးစီးချုပ်တစ်ဦး၏ဒေါသနှင့် တကယ့်အကျပ်အတည်းကို ထင်ဟပ်စေသည်။
ထရန့် ရည်ညွှန်းသော “ လဲလှယ်ခြင်း” တွင် ယူကရိန်းက ဘာပြန်ရနိုင်မလဲ။
ပူတင်၏ “ကြားခံဇုန်” အဖြစ် ပြောနေသော ဆူမီ (Sumy) နှင့် ခါကိ့ဗ်(Kharkiv) ဒေသများရှိ သေးငယ်သော ရုရှားက သိမ်းပိုက်ထားသောနေရာသည် အမှန်တကယ်တော့ ဘာမှမရှိချေ။
အဓိက ရည်မှန်းချက်က အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးဖြစ်ပြီး ထိုအချက်ကိုဆွဲဆန့်ထားနိုင်ရေးပင်ဖြစ်သည်။ အမေရိကန်၊ ဥရောပနှင့် ယူကရိန်းတို့က လအတန်ကြာ တောင်းဆိုထားသော ချက်ချင်း အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး လုပ်ရန်ကိစ္စသည် ပူတင်အတွက် စောင့်ကြည့်ရေးနှင့် ထောက်ပံ့ပို့ဆောင်ရေးနှင့် ပတ်သက်သည့် နည်းပညာပိုင်းဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းများကို ဦးစားပေး လုပ်ဆောင်ရမည် ဖြစ်သောကြောင့် အပစ်ရပ်ရန် မဖြစ်နိုင်ဘဲ ရှိခဲ့သည်။
ယခုအခါ သူ့တပ်များသည် အရှေ့ဘက်ရှေ့တန်းစစ်မျက်နှာကို ဖြတ်ကျော်၍ လာနိုင်ပြီဖြစ်သည့်အတွက် စိတ်ပြောင်းသွားဖွယ်မရှိပေ။
ဥရောပသည် ယူကရိန်းနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဟောင်း နဗီးလ်ချိန်ဘာလိန်၏ ၁၉၃၈ ခုနှစ်တွင် နာဇီဂျာမနီကိုဆန့်ကျင် ရပ်တည်ရန် ပျက်ကွက်ခဲ့ ရောင်ပြန်ဟပ်နိုင်မည့် အခြေအနေကို လည်း သတိထားနေပါသည်။ ကရင်မလင်က တန်ဖိုးမရှိသည့် စာချုပ်ကို လက်မှတ်ရေး ထိုးခဲ့ပြီး ထပ်ခါတလဲလဲ ယူကရိန်းနှင့် သဘောတူညီချက်များပေးခဲ့ပြီး ထပ်မံကျူးကျော်ခြင်း မပြုမီ ပြန်လည်စုဖွဲ့ရန် ခေတ္တစစ်ကို ရပ်ထားလေ့ရှိသည်။
ပူတင်သည် အစကတည်းက သူလိုချင်သောအရာကို ရှင်းရှင်းလင်းလင်း ထုတ်ပြခဲ့ပြီး ယူကရိန်းအားလုံးကို သူ့လက်အောက်ခံ သို့မဟုတ် သိမ်းပိုက်ခံအဖြစ်ထားပြီး အမေရိကန်နှင့် ဗျူဟာမြောက် ပြန်လည်သတ်မှတ်မှုကို ပြုလုပ်ကာ ယူကရိန်းကို ကျောက်တုံးကဲ့သို့ လွှတ်ချလိုက်စေမည့်အချက်တို့ ပါဝင်သည်။
၎င်း၏လက်ထောက် ယူရီ ဥရှကော့ဗ် (Yury Ushakov) က အလာစကာသည် ဝါရှင်တန်နှင့် မော်စကိုကြား စီးပွားရေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုအတွက် ကောင်းမွန်သောနေရာဖြစ်ကြောင်း ပြောဆိုခဲ့ပြီး ရုရှားတွင် ပြန်လည်တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရန်ကိုလည်း အဆိုပြုထားပြီးဖြစ်ကြောင်း အကြံပြုခဲ့သည်။
ထရန့်နှင့် ပူတင်တို့အကြား ရင်းနှီးသောဆက်ဆံရေးမှ အမေရိကန်သမတကို သူတို့၏ဝန်ထမ်းများ အကြားမည်သည့်အချက်အပေါ်မှာနှင့် မည်သည့်အချိန်မှာ မည်သို့သော အပစ်ရပ်ရေးကို သဘောတူမည်ဆိုသည့် နည်းလမ်းပိုင်း ဆိုင်ရာပုံစံချထားသည့် တွေ့ဆုံမှုများကို ထရန့်အနေနှင့် ပိုမိုသည်းခံနိုင်စေမည့် အန္တရာယ် ရှိပါသည်။
မြေယာလဲလှယ်မှု သို့မဟုတ် သိမ်းယူမှုဆိုင်ရာ အစီအစဉ်သည် မော်စကို၏သဘောဆန္ဒကို လုံးလုံးလျားလျား မျက်နှာသာပေးပြီးနောက် ကိ့ဗ်ကို အသိပေးသည့်အခါ “ထောက်ပံ့တာနဲ့ ထောက်လှမ်းရေး အချက်အလက် မျှဝေတာတွေရဖို့ ငါတို့ညှိထားတာကို မင်းတို့ သဘောတူလိုက်လို့” ယခင်က တွေ့မြင်ခဲ့ရသည့် အမေရိကန်၏ရာဇသံဟောင်းနှင့် ဖိအားပေးမည်ဖြစ်သည်။ ပြင်သစ်သမ္မတ မက်ခရွန်က ထရန့်ကို နောက်တစ်ကြိမ် ဖုန်းပြောပြီး ဆွေးနွေးသည့်အခါ ထရန့်က လှည့်ပတ်ပြောနေပြီး ပူတင်ကလည်း ယူကရိန်းနယ်မြေများကို ဆက်လက်သိမ်းပိုက်ရန် အချိန်ပိုလိုအပ်နေပြီး ၎င်းလိုအပ်ချက်ကို ရတော့မည် ဖြစ်သည်။
ဇလန်းစကီးနှင့် ဘဲဥပုံရုံးခန်းတွင်း အချင်းများခဲ့သည့်အချိန်တွင် ထရန့်၏ အတွေးအမြင်သည် ရုရှား၏ ပြောဆိုခဲ့မှုကို ယုံကြည်ပြီး ထိုနောက်သို့ လိုက်ပါသွားခဲ့သည်ကို တွေ့မြင်ရသည်။
ထရန့်က ထိုသို့ သိရှိပြီးနောက်ပိုင်း ဘာတွေပြောင်းလဲသွားသနည်း။ အဲဒီတုန်းက မရှိခဲ့တဲ့ အချက်နှစ်ချက်ရှိသည်။
ပထမဦးစွာ၊ ကျွန်တော်တို့အနေနှင့် တရုတ်နဲ့အိန္ဒိယကို လျစ်လျူရှု၍ မရပါ။ နှစ်ပတ်အတွင်း အခွန် ၂၅% ပေးဆောင်ရမည်ကို အိန္ဒိယက ရင်ဆိုင်ခဲ့ပြီး တရုတ်သည် ရက်သတ္တပတ်များအတွင်း မည်ကဲ့သို့ ထိခိုက်နစ်နာမည်ကို သိရှိရန် စောင့်ဆိုင်းနေရဆဲဖြစ်ကာ အိန္ဒိယနှင့် တရုတ်တို့သည် လွန်ခဲ့သည့်ရက်များက ကရင်မလင်သို့ ဖုန်းဖြင့်ဆက်သွယ်ခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် ထရန့်နှင့်တွေ့ဆုံရန် ပူတင်အတွက် တွန်းအားအချို့ ပေးကောင်း ပံ့ပိုးပေးနိုင်သည် သို့မဟုတ် အနည်းဆုံး သံတမန်ရေးအရ ထပ်မံ၍ အားပေးမှုပေးကာ ထရန့်၏ ဒုတိယ ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မှုကြောင့် ၎င်းတို့၏ စွမ်းအင် တင်သွင်းမှုများကို အပေးအယူလုပ်မည်ကို စိုးရိမ်နေပေမည်။
သို့သော် ယူကရိန်းငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် လမ်းစတစ်ခုအဖြစ် နှစ်ဘက်တွေ့ဆုံပွဲကျင်းပရန် အမေရိကန်သို့ တရားဝင်ဖိတ်ကြားမှုကို သဘောတူရန်အတွက် ပူတင်အား များစွာ ဆွဲဆောင်ရန် မလိုအပ်ပေ။ သောကြာနေ့၏ နောက်ထပ်ပိတ်ဆို့မှုနောက်ဆုံးရက်သည် အလက်စကာနှင့် မြေယာသဘောတူညီချက်များအကြောင်းကြောင့် သတိမပြုမိလုနီးပါးဖြင့် ကျော်ဖြတ်သွားခဲ့သည်။
ဒုတိယအနေဖြင့်၊ ထရန့်သည် ပူတင်နှင့်ပတ်သက်ပြီး သူ၏တွေးခေါ်မှု တိုးတက်ပြောင်းလဲလာသည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။ “စိတ်ပျက်စရာ၊” “ရွံရှာဖွယ်၊” “ငါ့ကို လှည့်စားတယ်” စသည့် တို့သည် ကရင်မလင်ခေါင်းဆောင်နှင့်ပတ်သက်သော သူ၏အဘိဓာန်ထဲတွင် အသစ်ဝင်လာသည့်အရာများ ဖြစ်သည်။ ထရန့်သည် မော်စကိုအတွက် စစ်မှန်သော နာကျင်မှုကို ဖြစ်စေသော ခြိမ်းခြောက်မှုများနှင့် သတ်မှတ်ရက်များကို သူ့ပတ်ဝန်းကျင်တွင် အသက်မဲ့စေမည့် သူ့ကိုယ်သူ မစိုက်ထုတ်ဘဲ ရပ်တန့်နိုင်သော်လည်း သူအရင်က ဖြတ်သန်းခဲ့သည့် ဤလမ်းများထက် မည်မျှဝေးကွာသည်ကို သတိရစေမည့် မဟာမိတ်များနှင့် ရီပတ်ဘလစ်ကန်များက ဝန်းရံထားသည်။
အများကြီး မှန်သွားနိုင်သည်။ သို့သော်လည်း ပိုဆိုးသည့်အရာတစ်ခုအတွက် စင်မြင့်တစ်ခုကို သတ်မှတ်ထားသည်။ ပူတင်၏ သဘောထားကို ခဏလောက် စဉ်းစားကြည့်ပါ။ တတိယအချက်မှာ ထရန့်၏ ပိတ်ဆို့အရေးယူမှု ခြိမ်းခြောက်မှုတို့မှာ အငွေ့ပျံသွားကာ ပူတင်၏တပ်ဖွဲ့များသည် ရှေ့တန်းတွင် ဗျူဟာမြောက် အမြတ်ထုတ်သည့် ကာလတစ်ခုသို့ ရွေ့လျားနေသည်။
ယူကရိန်းမပါသည့် ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးရန် ဆယ်စုနှစ်တစ်ခုအတွင်း အမေရိကန်ကို သူ့အနေနှင့် ပထမဆုံးဖိတ်ကြားချက်ရခဲ့ပြီး၊ သူလိုချင်သည့် ယူကရိန်းပိုင် နယ်မြေတချို့ရရှိရန် တိုက်ပွဲဝင်စရာမလိုသည့် သဘောတူညီချက်ကို ဆွေးနွေးခဲ့ပါသည်။ ၎င်းသည် ယခင် KGB သူလျှိုဟောင်းပူတင်က ထရန့်အပေါ် သူ၏ ထင်သာမြင်သာသော မှော်အတတ်ကို လုပ်ဆောင်ခြင်း မပြုမီဖြစ်သည်။
သောကြာနေ့သည် ခြောက်ရက်သာဝေးသော်လည်း ဤအကွာအဝေးတွင်ပင် ကိ့ဗ်အတွက် ရှုံးနိမ့်မှုပင် ဖြစ်သည်။
