ဇန်နဝါရီ (၂၈) ရက်။
အစ္စရေးကို ဟားမတ်စ်တို့၏ တိုက်ခိုက်မှုတွင် ကုလသမဂ္ဂ အေဂျင်စီရဲ့ ဝန်ထမ်းများ ပါဝင်ခဲ့သည်ဆိုသည့် အစ္စရေးရဲ့ စွပ်စွဲချက်တွေကြောင့် ဂါဇာမှာရှိတဲ့ စစ်ပြေးဒုက္ခသည်များကို ပေးအပ်သည့် ရန်ပုံငွေများကို ဆိုင်းငံ့ထားမည့် နိုင်ငံစာရင်းက တိုးလာနေသည့် ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ကုလသမဂ္ဂ အေဂျင်စီ၏ အကြီးအကဲက တုံ့ပြန်ခဲ့ပြီး ထိုလုပ်ဆောင်မှုက အေဂျင်စီအတွက် တုန်လှုပ်ချောက်ချားရပြီး ပြန်လည်စဉ်းစားဖို့ တိုက်တွန်းခဲ့ပါသည်။
အရှေ့အနီးရှိ ပါလက်စတိုင်း ဒုက္ခသည်များအတွက် ကုလသမဂ္ဂ ကယ်ဆယ်ရေးနှင့် အလုပ်များ အေဂျင်စီ (UNRWA) သည် အဝိုင်းခံထားရသော လူတစ်သန်းကျော်အတွက် အမိုးအကာများတွင် စားနပ်ရိက္ခာနှင့် ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်မှုများ ပေးဆောင်နေကြောင်း အထွေထွေ အတွင်းရေးမှူး ဖီလစ်ပီ လာဇာနီ (Philippe Lazzarini) က ပြောကြားခဲ့သည်။
“ အချိန်နာရီကြာလာသည်နှင့်အမျှ ငတ်မွတ်ခေါင်းပါးမှုဆီသို့ ဦးတည်နေသောကြောင့် အများအပြားမှာ ဆာလောင်နေကြသည်” ဟု လာဇာနီက စနေနေ့မှ ထုတ်ပြန်ချက်တစ်ခုတွင် ပြောကြားခဲ့သည်။ “ဂါဇာကမ်းမြောင်ဒေသက လူတွေရဲ့ဘဝဟာ ဒီထောက်ပံ့မှုအပေါ် မူတည်နေပြီး ဒေသတွင်း တည်ငြိမ်မှုကိုလည်းဖြစ်စေပါတယ်။”
အေဂျင်စီက ၂၀၂၃ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၇ ရက်၊ ဟားမတ်စ် တိုက်ခိုက်မှုများတွင် ပါဝင်ပတ်သက်သည်ဟု စွပ်စွဲခံထားရသော ဝန်ထမ်းများကို အလုပ်ထုတ်လိုက်ကြောင်း ကြေညာပြီးနောက် နိုင်ငံကိုးနိုင်ငံသည် UNRWA ထံမှ ရန်ပုံငွေများကို ယာယီရုပ်သိမ်းမည် ဖြစ်ကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်ဟု လာဇင်နီ မှ ပြောကြားခဲ့သည်။
အစ္စရေး အစိုးရက UNRWA နဲ့ ပတ်သက်တဲ့ အထောက်အထား အသေးစိတ်ကို ထုတ်ပြန်ခြင်း မရှိသေးပါဘူး။ ကုလသမဂ္ဂ၏ အမြင့်ဆုံး စုံစမ်းစစ်ဆေးရေး အာဏာပိုင်အဖွဲ့သည် အရေးယူဆောင်ရွက်ထားပြီး ဖြစ်ကြောင်းနှင့် ပြင်ပပညာရှင်များ၏ လွတ်လပ်သော သုံးသပ်ချက် တစ်ရပ်ကို မကြာမီပြုလုပ်တော့မည်ဖြစ်ကြောင်း လာဇင်နီမှ ပြောကြားခဲ့သည်။
လာဇင်နီသည် အစ္စရေးအား ဂါဇာတွင် လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်နေမှုကို တားဆီးရန် လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုအကူအညီများ ပိုမိုလုပ်ဆောင်ရန် ညွှန်ကြားထားသည့် နိုင်ငံတကာတရားရုံး၏ ယခုသီတင်းပတ်၏ စီရင်ချက်ကို မီးမောင်းထိုးပြခဲ့သည်။
“ဒီလိုလုပ်ဆောင်နိုင်တဲ့ တစ်ခုတည်းသောနည်းလမ်းကတော့ ဂါဇာမှာရှိတဲ့ အကြီးဆုံး လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ သရုပ်ဆောင်အဖြစ် UNRWA နဲ့ နိုင်ငံတကာ မိတ်ဖက်တွေနဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခြင်းဖြစ်ပါတယ်” ဟု ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။
စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုများ လုပ်ဆောင်နေချိန်တွင် UNRWA အား ဆက်လက်ပံ့ပိုးသွားမည်ဟု နော်ဝေးက ပြောကြားခဲ့သည်။
**********************************************
အစ္စရေးနိုင်ငံတွင်းသို့ ဟားမတ်စ်တိုက်ခိုက်ခံရမှုတွင် UNRWA ဝန်ထမ်းများ ပါဝင်ပတ်သက်နေသည်ဟူသောစွပ်စွဲချက်များအပေါ် စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုရလဒ်များကို စောင့်မျှော်နေချိန်တွင် အရှေ့အနီးရှိ ပါလက်စတိုင်းဒုက္ခသည်များအတွက် ကုလသမဂ္ဂကယ်ဆယ်ရေးနှင့် အလုပ်အဖွဲ့ (UNRWA) အတွက် ၎င်း၏ဘဏ္ဍာရေးဆိုင်ရာ ထောက်ပံ့မှုများကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်သွားမည်ဟု နော်ဝေးက စနေနေ့တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။ .
ဂါဇာကမ်းမြောင်ဒေသအခြေအနေသည် ဆိုးရွားနေပြီး UNRWA သည် ထိုနေရာတွင် အရေးကြီးဆုံး လူသားချင်း စာနာထောက်ထားမှု အဖွဲ့အစည်းဖြစ်သည်။ နော်ဝေသည် UNRWA မှတစ်ဆင့် ပါလက်စတိုင်းပြည်သူများအတွက် ကျွန်ုပ်တို့၏ ပံ့ပိုးကူညီမှုကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်လျက်ရှိသည်။ ပါလက်စတိုင်းအတွက် နိုင်ငံတကာ ပံ့ပိုးကူညီမှုတွေ အရင်ကထက် ပိုလိုအပ်နေပြီ” ဟု ပါလက်စတိုင်း အာဏာပိုင်အဖွဲ့မှ နော်ဝေး ကိုယ်စားလှယ်က ယခင်က Twitter ဟု လူသိများသော X တွင် ကြေညာချက်တစ်ခုတင်ခဲ့သည်။
UNRWA ဝန်ထမ်းများသည် တိုက်ခိုက်မှုများတွင် ပါဝင်ပတ်သက်နေသည်ဟု နော်ဝေးကိုယ်စားလှယ်က အစီရင်ခံတင်ပြရာတွင် “အလွန်စိတ်ပျက်စရာကောင်းပြီး မှန်ပါက လုံးဝလက်ခံနိုင်စရာ မရှိပါ” ဟု စွပ်စွဲချက်တွင် UNRWA ၏ စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုကို ကြိုဆိုပြီး ပွင့်လင်းမြင်သာမှုကို မျှော်လင့်သည်ဟု နော်ဝေးကိုယ်စားလှယ်က ပြောကြားခဲ့သည်။
တိုက်ခိုက်မှုများတွင် ပါဝင်ပတ်သက်သည်ဟု အစ္စရေးက စွပ်စွဲထားသော ဝန်ထမ်းများကို ရာထူးမှ ထုတ်ပယ်လိုက်ကြောင်း ကုလသမဂ္ဂ အေဂျင်စီ၏ အကြီးအကဲက သောကြာနေ့တွင် ကြေညာခဲ့ပြီး ကုလသမဂ္ဂ၏ အမြင့်ဆုံး စုံစမ်းစစ်ဆေးရေး အာဏာပိုင်အဖွဲ့မှ အရေးယူဆောင်ရွက်ထားပြီး ပြင်ပမှ ကျွမ်းကျင်သူများနှင့် လွတ်လပ်သော ပြန်လည်သုံးသပ်မှုကိုလည်း လုပ်ဆောင်မည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။
အောက်တိုဘာ ၇ ရက် တိုက်ခိုက်မှုများတွင် ပါဝင်သည်ဟု စွပ်စွဲခံထားရသည့် ဝန်ထမ်း ၁၂ ဦးနှင့် UNRWA နှင့် အမေရိကန်တို့နှင့် ပတ်သက်သည်ဟု အစ္စရေးအရာရှိတစ်ဦးက CNN သို့ သောကြာနေ့တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။ ဝန်ထမ်းဟောင်း ၁၂ ဦး၏ စွဲချက်တင်သည့် လုပ်ဆောင်ချက်များနှင့် ပတ်သက်၍ တာဝန်ရှိသူများက အသေးစိတ် ဖော်ပြထားခြင်း မရှိပေ။
UNRWA အား စွပ်စွဲမှုများကြောင့် အမေရိကန်နှင့် ယူကေ၊ ကနေဒါနှင့် သြစတြေးလျတို့ အပါအဝင် တိုးပွားလာသော နိုင်ငံများစာရင်းသည် ဂါဇာရှိ ကုလသမဂ္ဂ ပင်မအေဂျင်စီထံ ရန်ပုံငွေထောက်ပံ့မှုကို ခေတ္တရပ်ထားသည်။
စနေနေ့က ၎င်း၏ ထုတ်ပြန်ချက်တွင် နော်ဝေသည် ဂါဇာရှိ UNRWA ၏ အရေးပါမှုကို အလေးပေး ပြောကြားခဲ့ပြီး၊ လူတစ်ဦးချင်းစီက ဘာတွေလုပ်ဆောင်ခဲ့သလဲ၊ UNRWA ရဲ့ အဓိပ္ပါယ်ကို ပိုင်းခြားဖို့ လိုပါတယ်။ ဂါဇာ၊ အနောက်ဘက်ကမ်းနှင့် ဒေသတွင်းရှိ သောင်းနှင့်ချီသော ဝန်ထမ်းများသည် အကူအညီများ ဖြန့်ဝေပေးခြင်း၊ အသက်များကို ကယ်တင်ခြင်းနှင့် အခြေခံလိုအပ်ချက်များနှင့် အခွင့်အရေးများကို အကာအကွယ်ပေးရာတွင် အရေးပါသော အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်နေသည်။”
ပြီးခဲ့သည့် အောက်တိုဘာလအတွင်း နော်ဝေသည် ကုလသမဂ္ဂအေဂျင်စီအတွက် ရန်ပုံငွေထောက်ပံ့မှု တစ်နှစ်တာအတွက် နော်ဝေခရိုနာ သန်း ၃၆၀ (ဒေါ်လာ ၃၄ သန်းဝန်းကျင်) အထိ တိုးမြှင့်ခဲ့ပြီး အေဂျင်စီ၏ “ အရေးကြီးပြီး အသက်ကယ်ခြင်းလုပ်ငန်း” ကို ရည်ညွှန်းကာ ဂါဇာကမ်းမြောင်ဒေသရှိ ကုလသမဂ္ဂ ညှိနှိုင်းရေးရုံး၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ သိရသည်။ လူသားချင်းစာနာမှုရေးရာ။
ဆွစ်ဇာလန်၊ နယ်သာလန်နှင့် ဂျာမနီတို့သည် UNRWA ရန်ပုံငွေကို ယာယီရပ်ဆိုင်းလိုက်သည်။
*****************************************
ဆွစ်ဇာလန်၊ နယ်သာလန်နှင့် ဂျာမနီတို့သည် UNRWA မှ ပါလက်စတိုင်းဒုက္ခသည်များဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂ ကယ်ဆယ်ရေးနှင့် အလုပ်များအေဂျင်စီ (UNRWA) အတွက် ရန်ပုံငွေထောက်ပံ့မှုကို အောက်တိုဘာ ၇ ရက်က ဖြစ်ပွားခဲ့သော ဟားမတ်စ်တိုက်ခိုက်မှုများတွင် ပါဝင်ပတ်သက်သည်ဟု စွပ်စွဲခံရပြီးနောက် ရပ်ဆိုင်းထားလိုက်သည်။
၎င်းတို့သည် အမေရိကန်၊ ကနေဒါ၊ ယူကေ၊ အီတလီ၊ ဖင်လန်နှင့် သြစတြေးလျကဲ့သို့သော အခြားနိုင်ငံများနှင့် ပူးပေါင်းကာ ရန်ပုံငွေထောက်ပံ့မှုကို ခေတ္တရပ်ထားသည်။
ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးက ဆွစ်ဇာလန်သည် အစ္စရေး၏စွပ်စွဲချက်များနှင့်ပတ်သက်၍ အလွန်စိုးရိမ်မိကြောင်းနှင့် စွပ်စွဲချက်များကို စုံစမ်းစစ်ဆေးပြီးနောက် အချက်အလက်ထပ်မံရရှိသည်နှင့်တပြိုင်နက် အနာဂတ်ရန်ပုံငွေအပေါ် ဆုံးဖြတ်ချက်ချမည်ဟု ဆွစ်ဇာလန် နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးက CNN သို့ ပြောကြားခဲ့သည်။
Swiss Federal Assembly ဟုလည်းလူသိများသော Swiss Federal Assembly သည် ၎င်းတို့၏ ဆောင်းရာသီအစည်းအဝေးတွင် နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒကော်မရှင်များနှင့် ဆွေးနွေးပြီးနောက် နောက်ထပ်ရန်ပုံငွေများကို ခွဲဝေပေးမည်ဟု ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်ဟု ဝန်ကြီးဌာနက ရှင်းပြသော်လည်း ညှိနှိုင်းမှုများ မပြုလုပ်ရသေးပေ။
ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံသည် အကြမ်းဖက်ဝါဒအတွက် ပံ့ပိုးကူညီမှုနှင့် မုန်းတီးမှု သို့မဟုတ် အကြမ်းဖက်မှုအတွက် လှုံ့ဆော်မှုမှန်သမျှကို လုံးဝသည်းခံခြင်းမရှိဘဲ၊ နိုင်ငံသည် ၎င်း၏လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်များထံမှ အလားတူမျှော်လင့်ထားကြောင်း ဝန်ကြီးဌာနက ရေးသားခဲ့သည်။
နယ်သာလန်သည် “ UNRWA အတွက် အနာဂတ် အလှူငွေများကို ရပ်ဆိုင်းလိုက်သည်” ဟု ကြေညာခဲ့သည်။
**********************************************************************
နယ်သာလန်အစိုးရ၏ ဝက်ဘ်ဆိုဒ်တွင် စနေနေ့က ထုတ်ပြန်ချက်တစ်ခုတွင် နိုင်ငံခြားကုန်သွယ်မှုနှင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးဝန်ကြီး Geoffrey van Leeuwen က UNRWA မှ ဝန်ထမ်းများ၏ စာချုပ်များကို ရပ်စဲလိုက်ပြီး အဆိုပါကိစ္စနှင့်ပတ်သက်ပြီး စုံစမ်းစစ်ဆေးမှု စတင်နေပြီဖြစ်ကြောင်း ကြေညာပြီးနောက် ဆုံးဖြတ်ချက်ချခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။
ဝန်ကြီးသည် စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုရလဒ်များကို စောင့်မျှော်နေပြီး တစ်ချိန်တည်းတွင် UNRWA ထံသို့ နောက်ထပ်ရန်ပုံငွေများကို ဆိုင်းငံ့ထားမည်ဖြစ်ကြောင်း ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။
“ ဒီစွပ်စွဲချက်တွေက အလွန်စိုးရိမ်စရာဖြစ်တယ်။ စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုမှာ ဘယ်အရာက ဖော်ထုတ်မယ်ဆိုတာနဲ့ ကုလသမဂ္ဂက လုပ်ဆောင်ရမယ့် ခြေလှမ်းတွေကို အတိအကျ သိဖို့လိုတယ်။ နယ်သာလန်သည် အခြားနည်းလမ်းများဖြင့် ဂါဇာရှိ အရပ်သားများကို လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အကူအညီများ ဆက်လက်ပေးအပ်သွားမည်” ဟု ဝန်ကြီးက ပြောကြားခဲ့သည်။
UNRWA သည် ယခုနှစ်တွင် နယ်သာလန်နိုင်ငံခြားကုန်သွယ်မှုနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးဘတ်ဂျက်မှ ယူရို ၁၉ သန်းကို လက်ခံရရှိရန် စီစဉ်ထားပြီး ယင်းပေးချေမှုကို လွှဲပြောင်းပြီးဖြစ်ကြောင်း ကြေညာချက်တွင် ထည့်သွင်းဖော်ပြထားသည်။
ဂျာမနီနိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးဌာနသည် အေဂျင်စီ၏ ဝန်ထမ်းများ၏ ပါဝင်ပတ်သက်မှုအား စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုများ မပြီးမချင်း UNRWA အတွက် ရန်ပုံငွေအသစ်များကို ဆိုင်းငံ့ထားမည်ဖြစ်ကြောင်း စနေနေ့က ကြေညာခဲ့သည်။
ဂျာမနီသည် ဂါဇာကမ်းမြှောင်ဒေသအတွက် အောက်တိုဘာ ၇ ရက်ကတည်းက အခြေခံထောက်ပံ့မှုများဖြင့် UNRWA အား ဘဏ္ဍာငွေထောက်ပံ့ခဲ့ပြီး ရေ၊ အစားအစာ၊ ဆေးဝါး၊ အရေးပေါ်အမိုးအကာ၊ တစ်ကိုယ်ရေသန့်ရှင်းမှုနှင့် သန့်ရှင်းရေးသုံးပစ္စည်းများ ပါဝင်သည်။
လက်ရှိအချိန်အထိ ကတိကဝတ်အသစ်များ မရှိသေးကြောင်းနှင့် လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အကူအညီများကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။