မတ်လ (၁၃) ရက်။
ကနေဒါအစိုးရဟာ ဒေါ်လာဈေးတခုနှင့်တခု ချဉ်းကပ်မှုအတိုင်း ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၃ ရက် မနက် ၁၂:၀၁ နာရီမှာအခွန်စည်းကြပ်သွားမယ်လို့ ကြေညာလိုက်ပါတယ်။ အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုမှ သွင်းကုန် ဒေါ်လာ ၂၉.၈ ဘီလီယံဖိုးအပေါ် အပြန်အလှန် စည်းကြပ်ခွန် ၂၅% စည်းကြပ်သွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
အအဲ့ဒီမှာ ဒေါ်လာ ၁၂ ဒသမ ၆ ဘီလီယံတန်ဖိုးရှိ သံမဏိထုတ်ကုန်တွေ အပါအဝင် ဒေါ်လာ ၃ ဘီလီယံတန်ဖိုးရှိ အလူမီနီယမ် ထုတ်ကုန်တွေအပြင် အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၁၄ ဒသမ ၂ ဘီလီယံတန်ဖိုးရှိ နောက်ထပ် တင်သွင်းတဲ့ကုန်ပစ္စည်းတွေ အပါအဝင် စုစုပေါင်း အမေရိကန် ဒေါ်လာ $၂၉ ဒသမ ၈ဘီလီယံ ရှိပါတယ်။
သာဓကအားဖြင့် ကွန်ပျူတာများ၊ အားကစားပစ္စည်းများနှင့် သံထည်ပစ္စည်းများ အပါအဝင် တန်ပြန်အခွန်ကောက်ခံရသည့် နောက်ထပ်ထုတ်ကုန်များစာရင်းများပါဝင်သည်။ အဆိုပါ စည်းကြပ်ခွန်များသည် မတ်လ ၄ ရက်နေ့တွင် အမေရိကန်၏ အခွန်စည်းကြပ်မှုကို တုံ့ပြန်သည့်အနေဖြင့် ကနေဒါ၏ ၂၅% တန်ပြန်အကောက်ခွန်များအပြင် အမေရိကန်မှ သွင်းကုန် ဒေါ်လာ ၃၀ ဘီလီယံအပေါ် တန်ပြန်အကောက်ခွန်များ ပါဝင်သည်။
ကနေဒါ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးမယ်လနီက “ဒီကိစ္စဟာ ကျွန်မတို့ရဲ့ စီးပွားရေးနဲ့ ပတ်သက်တာ ထက်ပိုလွန်ပြီး ကျွန်မတို့နိုင်ငံရဲ့ အနာဂတ်၊ ကနေဒါနိုင်ငံရဲ့ အချုပ်အခြာအာဏာနဲ့ ဘယ်လိုလူမျိုးတွေ ဖြစ်တယ်ဆိုတာတို့ဟာ ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းစရာမလိုတဲ့ ကိစ္စရပ်တွေ ဖြစ်ပါတယ်” ဟု ပြောခဲ့သည်။
ဖရန်ကောစစ် ဖိလစ် ရှမ်ပိန်း (Francois Phillippe Champagne) သည် ကနေဒါနိုင်ငံ တီထွင်ဆန်းသစ်မှု၊ သိပ္ပံနှင့် စက်မှုဝန်ကြီး ဖြစ်သည်။ သူက “ဒီလိုအခွန်တိုးကောက်မှုဟာ အလုပ်သမားတွေအတွက် နစ်နာစေပါတယ်၊ ဒီလိုလုပ်ရပ်က မြောက်အမေရိကကို ယှဉ်ပြိုင်နိုင်စွမ်းအတွက် နစ်နာစေပါတယ်။ ကနေဒါသံမဏိနှင့် အလူမီနီယံတို့ဟာ မြောက်အမေရိကအတွက် မရှိမဖြစ် လိုအပ်ပါတယ်” ဟု ပြောခဲ့သည်။
မစ်ရှီဂန်ပြည်နယ်အုပ်ချုပ်ရေးမှူးဟောင်း ဂျိမ်းဘလန်ချတ် (James Blanchard) “ဒီနေ့ ကနေဒါနိုင်ငံနဲ့ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ဆက်ဆံရေးဟာ ခေတ်သစ်သမိုင်းမှာ အဆိုးရွားဆုံး ဖြစ်ပါတယ်။ အကောက်ခွန်တွေသာမဟုတ်ဘဲ အိမ်ဖြူတော်ရဲ့ စဉ်ဆက်မပြတ် စော်ကားမှုတွေထဲမှာ ကနေဒါကို အမေရိကန်ရဲ့ ၅၁ခုမြောက်ပြည်နယ်လို့ ခေါ်ဆိုခြင်းလည်း ပါပါတယ်။ ဒုတိယသမ္မတက “ကနေဒါဟာ လွန်ခဲ့တဲ့ ဆယ်စုနှစ်အနည်းငယ်က ကျွန်တော်တို့ကို အလွန်ဆိုးရွားစွာ ဆက်ဆံခဲ့ကြောင်း” ပြောခဲ့ပါတယ်။
“ကျွန်တော်တို့ နှစ်နိုင်ငံဟာ တစ်သက်တာလုံး အံ့သြဖွယ်ကောင်းတဲ့ လက်တွဲဖော်နဲ့ မဟာမိတ်အဖြစ် ဖွဲ့ထားခဲ့ပြီးနောက် ပြီးခဲ့တဲ့တလခွဲအတွင်း ဆိုးရွားစွာ ပျက်စီးသွားခဲ့ပါတယ်။ စည်းကြပ်ခွန်တွေဟာ လုံးဝမလိုအပ်ဘဲ ငွေကြေးဖောင်းပွပြီး အန္တရာယ်ဖြစ်စေနိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ အမေရိကန်ရဲ့ ၅၁ခုမြောက် ပြည်နယ်အဖြစ် ပြောဆိုနေတာ ခင်ဗျား လုပ်နေသမျှအရာတိုင်းက ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အလွန်ကောင်းမွန်တဲ့ဆက်ဆံရေးကို ဖျက်စီးဖို့ ဒီဇိုင်းထုတ်ထားသလိုပါပဲ”။ ဟု ပြောဆိုခဲ့ပါသည်။
“ကျွန်တော်ဟာ ကနေဒါ တယ်လီဗေးရှင်းနဲ့ ရေဒီယိုမှာ ပိုမိုပြီး အချိန်ကို အသုံးချခဲ့ပါတယ် ကနေဒီယန်တွေကို အိမ်ဖြူတော်ကပြောနေတာဟာ အမေရိကန် ၉၀% က ပြောနေတာ မဟုတ်ဘူးဆိုတာကို ရှင်းပြနေခဲ့ပါတယ်၊ ကနေဒါဟာ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အလွန်ယုံကြည် စိတ်ချရတဲ့သူတွေနဲ့ အကောင်းဆုံးမဟာမိတ်တွေဖြစ်ပြီး ဒါဟာ စီးပွားရေးနဲ့ ကားလုပ်ငန်း၊ စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းတွေ သက်သက်အတွက်သာမဟုတ်ပါဘူး၊ ကျွန်တော်ဟာ ဒက်ထရွိုက်မှာ ကြီးပြင်းလာခဲ့သူပါ။ ဒီနှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေးဟာ ဒီနိုင်ငံတွေရဲ့ ယဥ်ကျေးမှု၊ နှစ်ဖက်ဆွေမျိုးသားချင်းတွေ သူတို့ ကမ္ဘာလှည့် ခရီးသွားလည်ပတ်မှုတွေအားလုံးက ဆက်စပ်နေခဲ့ပါတယ်”။
