BBC- ၂၀၂၅ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ၂၈ရက်
“ ကျွန်တော် ထောင်ထဲ ရောက်ခဲ့ပေမဲ့၊ ခင်ဗျားလည်း ထောင်ကျလုနီးပါးလောက်ရှိခဲ့ပြီပဲ” ဟု ကင်မရာများ လှိမ့်နေစဉ်တွင် မလေးရှားဝန်ကြီးချုပ် အန်ဝါ အီဘရာဟင်မ် က အမေရိကန် သမ္မတ ဒေါ်နယ်လ် ထရမ့်ကို နောက်ပြောင် ပြောဆိုလိုက်သည်။ ၎င်းသည် မချေမငံသော စနောက်မှု ဖြစ်သည် – ထရမ့်၏ စိတ်မကြည်မသာ ဖြစ်နေပုံကြောင့် သူ အလျင်အမြန် ဆက် ပြောစရာကို ပြောင်းလိုက်သည် – သို့သော် လတ်တလော အောင်ပွဲများ ရရှိထားသော ဝါရင့် နိုင်ငံရေးသမား တစ်ဦးတည်းသာလျှင် သြဇာအာဏာကြီးသော အမေရိကန် သမတကြီး ကို ထိုသို့ ပြောင်ပြောဝံ့မည်ဟု စောဒက တက်နိုင်သည်။
သူသည် မလေးရှားပို့ကုန်များအတွက် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုသို့ အခွန်နှုန်းထားများကို ၂၄% မှ ၁၉% သို့ လျှော့ချရန် ထရမ့်နှင့် သဘောတူညီချက်ကို လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့သည်။ အခြား အသေးစိတ်အချက်အလက်များစွာ မရှင်းလင်းသေးသော်လည်း၊ မရေရာမှုများ အားလုံးကြားတွင် အခွန်များ ထပ်မတက်လာစေရန် အာမခံချက်သည် ကြိုဆိုထိုက်ပေသည်။ သို့သော် အရေးအကြီးဆုံးမှာ၊ အန်ဝါသည် ဒေသဆိုင်ရာ ထိပ်သီးအစည်းအဝေးတစ်ခုသို့ ထရမ့် တက်ရောက်လာစေရန် အာမခံချက်ကို ရယူနိုင်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်၊ ထိုထိပ်သီးအစည်းအဝေး၏ အရေးပါမှုကို ထပ်တလဲလဲ မေးခွန်းထုတ်ခံခဲ့ရသည်။ အမေရိကန်သမ္မတသည် ကွာလာလမ်ပူမြို့ရှိ အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများအသင်း (အာဆီယံ) အစည်းအဝေးသို့ အန်ဝါ စီစဉ်ပေးခဲ့သော ထိုင်းနှင့် ကမ္ဘောဒီးယားတို့အကြား “ငြိမ်းချမ်းရေး သဘောတူညီချက်” ကို လူသိရှင်ကြား သဘာပတိအဖြစ် ဆောင်ရွက်ပေးရန် သီးသန့် လာရောက်ခြင်း ဖြစ်သည်။ ယခုနှစ် အစောပိုင်းက သေဆုံးသူများ ရှိခဲ့သော နယ်စပ် ထိတွေ့ တိုက်ခိုက်မှုများ ဖြစ်ပွားပြီးနောက် ထိုင်းနှင့် ကမ္ဘောဒီးယားတို့အကြား ကြိုးစား တည်ဆောက် ထားရသော အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးကိုလည်း သူက ကြားဝင် စေ့စပ်ပေးခဲ့သည် – တိုက်ပွဲများ မရပ်ပါက နှစ်ဖက်စလုံးအပေါ် အခွန်များ စည်းကြပ်မည်ဟု ထရမ့်က ခြိမ်းခြောက်ပြီးနောက် သူ ကြားဝင်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။
အချို့က ၎င်းကို မလေးရှားအတွက် သံတမန်ရေးရာ အောင်ပွဲဟု ခေါ်ကြသော်လည်း၊ အချို့ကမူ အန်ဝါသည် မှန်ကန်သော အချိန်တွင် မှန်ကန်သောနေရာ၌ ရောက်ရှိနေခြင်းမျှသာ ဖြစ်သည်ဟု ပြောကြသည် – ယခုနှစ်တွင် အာဆီယံကို ဦးဆောင်ရန်မှာ မလေးရှားဝန်ကြီးချုပ် ၏ အလှည့် ဖြစ်သည်။ သို့သော် အန်ဝါက သူသည် သူ၏အလှည့်ကို ၂၅ နှစ်ကြာ စောင့်ခဲ့ ရသည်ဟု ငြင်းခုံမည် ဖြစ်သည် – ထိုအချိန်သည် ထောင်ဒဏ် နှစ်ကြိမ် ကျခံခဲ့ရသော ဘေးဖယ် ထားခံရသည့် မုန်တိုင်းထန်သော ကာလ ဖြစ်သည်။
မုန်တိုင်းထန်သော အာဏာရယူရေးလမ်းကြောင်း
အန်ဝါသည် မလေးရှား၏ အစ္စလာမ္မစ်လူငယ် လှုပ်ရှားမှု ABIM ကို တည်ထောင်ခဲ့သော ဆွဲဆောင်မှုရှိပြီး စိတ်အားထက်သန်သော ကျောင်းသားခေါင်းဆောင်အဖြစ် ပထမဆုံး နာမည်ရခဲ့သည်။ ၁၉၈၂ ခုနှစ်တွင် သူသည် ကာလကြာရှည် အုပ်ချုပ်ခဲ့သော ပါတီဖြစ်သည့် United Malays National Organisation (UMNO) သို့ ဝင်ရောက်ခဲ့ရာ၊ အာဏာပိုင် အဖွဲ့အစည်း နှင့် ဝေးဝေးနေမည်ဟု မျှော်လင့်ထားကြသူများစွာကို အံ့အားသင့်စေခဲ့သည်။
သို့သော် ၎င်းသည် ပရိယာယ်ကြွယ်သော နိုင်ငံရေးလှုပ်ရှားမှု ဖြစ်ကြောင်း သက်သေပြခဲ့သည် သူသည် အဆင့်ဆင့် အလျင်အမြန် တက်လှမ်းခဲ့ပြီး ဝန်ကြီးရာထူးများစွာကို ရယူခဲ့သည်။ အန်ဝါ အီဘရာဟင်မ်သည် မလေးရှားကို ဦးဆောင်ရန် ဆယ်စုနှစ်များစွာကြာ ဘေးဖယ်ထား ခံရစဉ် စောင့်ဆိုင်းခဲ့ရသည်။ ၁၉၉၃ ခုနှစ်တွင် သူသည် ထိုစဉ်က ဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်သူ မဟာသီယာ မိုဟာမက်၏ ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ် ဖြစ်လာပြီး ၎င်း၏ အရိုက်အရာကို ဆက်ခံမည့် သူအဖြစ် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ရှုမြင်ခံခဲ့ရသည်။
၁၉၉၇ ခုနှစ်တွင် မလေးရှားကို ဆိုးရွားစွာ ထိခိုက်ခဲ့သော အာရှဘဏ္ဍာရေး အကျပ်အတည်းကို ကိုင်တွယ်ပုံနှင့် ပတ်သက်၍ ၎င်းတို့ သဘောကွဲလွဲသည်အထိ ဖြစ်သည်။ အန်ဝါသည် နောက်နှစ်တွင် အလုပ်ထုတ်ခံရပြီးနောက် လိင်တူဆက်ဆံမှု (sodomy) နှင့် အဂတိလိုက်စားမှု တို့ဖြင့် ထောင်ချခံခဲ့ရသည် – နိုင်ငံရေးခြိမ်းခြောက်မှုအဖြစ်မှ ဖယ်ရှားရန် အသရေဖျက် လှုပ်ရှားမှု၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း ဖြစ်သည်ဟု ငြင်းခုံပြီး ယနေ့တိုင် ထိုစွဲချက်များကို သူ ငြင်းဆိုသည်။ မဟာသီယာ နုတ်ထွက်ပြီး တစ်နှစ်အကြာ ၂၀၀၄ ခုနှစ်တွင် မလေးရှား၏ တရားရုံးချုပ်က လိင်တူဆက်ဆံမှု ပြစ်ဒဏ်ကို ပယ်ဖျက်ပြီး အန်ဝါကို လွှတ်ပေးခဲ့သည်။
သူသည် အားမာန်အပြည့်ဖြင့် အတိုက်အခံ၏ ခေါင်းဆောင်အဖြစ် ပေါ်ထွက်လာပြီး ၂၀၁၃ ရွေးကောက်ပွဲတွင် ၎င်း၏ အတိုက်အခံပါတီကို အပြင်းထန်ဆုံး စွမ်းဆောင်ရည်အဖြစ် ဦးဆောင်ခဲ့သည်။ တစ်နှစ်ပင် မပြည့်မီ၊ ပြည်နယ်ရွေးကောက်ပွဲတစ်ခုအတွက် ပြင်ဆင် နေစဉ်တွင်၊ လိင်တူဆက်ဆံမှု စွဲချက်အသစ်များဖြင့် တရားစွဲခံရကာ၊ သူ့ကို ထောင်ထဲသို့ ပြန်ပို့ခဲ့သည်။
ထို့နောက် ၂၀၁၆ ခုနှစ်တွင် မထင်မှတ်ထားသော အခြေအနေတစ်ရပ်အရ၊ ထိုစဉ်က ခေါင်းဆောင် နာဂျစ် ရာဇက် အဂတိလိုက်စားမှု စွပ်စွဲချက်များနှင့် ရင်ဆိုင်နေရချိန်တွင် မဟာသီယာသည် အနားယူနေရာမှ ထွက်လာပြီး ထိပ်တန်း ရာထူးအတွက် ဝင်ရောက် ယှဉ်ပြိုင် ခဲ့သည်။ ထိုစဉ်က အသက် ၉၂ နှစ်အရွယ် မဟာသီယာသည် ထောင်ထဲတွင် ရှိနေသေးသည့် အန်ဝါနှင့် မဖြစ်နိုင်လောက်သော သဘောတူညီချက်တစ်ခုကို ရရှိခဲ့သည်၊ ၎င်းမှာ ရွေးကောက်ခံရပါက အန်ဝါကို လွှတ်ပေးမည်ဟု ကတိပြုပြီး နောက်ဆုံးတွင် ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူးကို သူ့အား လွှဲပြောင်းပေးမည်ဟု ကတိပြုခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့၏ ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့သည် ၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင် သမိုင်းဝင် အောင်ပွဲကို ရရှိခဲ့သော်လည်း၊ အသက် ၉၀ ကျော်သူသည် အာဏာလွှဲပြောင်းပေးမည့် အချိန်ဇယားကို ဆက်လက် ပြောင်းလဲနေသော ကြောင့် မဟာမိတ်အဖွဲ့သည် ပြိုကွဲစပြုလာခဲ့သည်။
၂၀၂၂ ခုနှစ် ရွေးကောက်ပွဲတွင် အန်ဝါ၏ ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့သည် အများဆုံး ထိုင်ခုံများ အနိုင်ရခဲ့သော်လည်း အစိုးရဖွဲ့ရန် လိုအပ်သော အရေအတွက် မပြည့်မီခဲ့ပါ။ ရက်ပေါင်းများစွာကြာ တင်းမာမှုများအပြီးတွင် ဘုရင်မင်းမြတ်က သူ့ကို ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် ခန့်အပ်ခဲ့သည်။ အချို့က သူ၏ သက်တမ်းသည် တိုတောင်းလိမ့်မည်ဟု ထင်ခဲ့ကြသည်။
သို့သော် သုံးနှစ်နီးပါးအကြာတွင် အသက် ၇၈ နှစ်အရွယ် သူသည် သူ၏ ရှေ့က ဝန်ကြီးချုပ် သုံးဦးထက် ပိုကြာအောင် ရာထူးကို ဆက်ထိန်းထားနိုင်ခဲ့ပြီ ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံသည် တည်ငြိမ်သော်လည်း ကွဲပြားနေသည့်အမြင်များရှိခဲ့သည်။ အန်ဝါ၏ အကြီးမားဆုံးသော အောင်မြင်မှုမှာ ၂၀၂၀ မှ ၂၀၂၁ ခုနှစ်အတွင်း ဝန်ကြီးချုပ် သုံးဦး ပြောင်းလဲခဲ့ရသော နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံသို့ သူ ယူဆောင်လာခဲ့သည့် နိုင်ငံရေးတည်ငြိမ်မှု ဖြစ်ကောင်း ဖြစ်နိုင်သည်။
“ ဒီကနေ့ခေတ် မလေးရှားဟာ အရှေ့တောင်အာရှမှာ အတည်ငြိမ်ဆုံးနိုင်ငံတွေထဲက တစ်ခုအဖြစ် တစ်ခါတစ်ရံ မြင်ကြပါတယ်… ဒါဟာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူတွေအတွက်လည်း ဆွဲဆောင်မှုရှိစေပါတယ်” ဟု မလေးရှား အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အစ္စလာမ္မစ် တက္ကသိုလ်မှ နိုင်ငံရေးသိပ္ပံ ပါမောက္ခ ရှာဇာ ရှုခရီ (Syaza Shukri) က ပြောသည်။ သို့သော် အခြားနိုင်ငံ များစွာတွင်ကဲ့သို့ပင် စားဝတ်နေရေး စရိတ်များ မြင့်တက်လာနေသည်။ ဇူလိုင်လတွင် ကွာလာလမ်ပူ၌ ဆန္ဒပြသူ ၂၀,၀၀၀ သည် စရိတ်စက မြင့်တက်မှုနှင့် စီးပွားရေး ပြုပြင် ပြောင်းလဲမှုများ မရှိခြင်းကြောင့် အန်ဝါ နုတ်ထွက်ရန် တောင်းဆိုခဲ့ကြသည်။ အဆင့်မြင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများဖြစ်သော ဆီမီးကွန်ဒတ်တာ ထုတ်လုပ်ရေးနှင့် ဒေတာစင်တာများတွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများသည် အကျိုးအမြတ် မဖြစ်ထွန်းသေးပါ။
ထို့ကြောင့် အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုနှင့် အခွန်သဘောတူညီချက်သည် ပို့ကုန်အခြေခံ စီးပွားရေးအတွက် အရေးကြီးပါသည်။ အခြားသူများက ၎င်း၏ အစိုးရအဖွဲ့သည် အစ္စလာမ်ဘာသာ အစွန်းရောက်မှုများ မြင့်တက်လာနေချိန်တွင် ပိုမို ပါဝင်နိုင်သော မလေးရှားကို မြှင့်တင်ရန် လုံလောက်စွာ မလုပ်ဆောင်ဟု စွပ်စွဲကြသည်။
လူမျိုးစု တရုတ်လူမျိုး အများအပြား နေထိုင်သော မူဆလင် အများစုရှိသည့် နိုင်ငံတွင် ဘာသာရေး ဒေါသထွက်မှုများသည် တစ်ခါတစ်ရံ အကြမ်းဖက်မှုအဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲခဲ့သည်။ ၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် ‘အလ္လာဟ်’ (ဘုရားသခင်အတွက် အာရဗီစကားလုံး) ဟူသော စာလုံးပါသည့် ခြေအိတ်များကို ရောင်းချခြင်းကြောင့် အဆင်ပြေစေသော စတိုးဆိုင်ကြီးတစ်ခုသည် အာရုံစိုက်မှုကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည် – မူဆလင်များစွာက ၎င်းကို အစ္စလာမ်အား စော်ကားသည်ဟု ရှုမြင်ကြသည်။ ထိုစတိုးဆိုင်သည် သပိတ်မှောက်ရန်နှင့် ကုမ္ပဏီ အမှုဆောင်အရာရှိများကို တရားစွဲဆိုရန် လူများက တောင်းဆိုကြစဉ် မော်လိုတော့ ကော့တေးလ် (Molotov cocktail) တိုက်ခိုက်မှုများ ခံခဲ့ရသည်။
၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် တရုတ်-မူဆလင် စားသောက်ဆိုင်တစ်ခုသည် ဝန်ထမ်းတစ်ဦး လက်ဝါးကပ်တိုင် ဆွဲကြိုး ဝတ်ဆင်ထားမှုကြောင့် ဝေဖန်ခံရပြီးနောက် လူသိရှင်ကြား တောင်းပန်ခဲ့ရသည်။ “ မလေးရှား နိုင်ငံရေးအတွက် အလယ်အလတ်လမ်းကြောင်းဆိုတာ သည်းခံတတ်တဲ့ လူမျိုးပေါင်းစုံပါဝင်တဲ့ မလေးရှား မဟုတ်တော့ပါဘူး၊ ဒါပေမဲ့ ရှေးရိုးဆန်တဲ့ အစ္စလာမ္မစ် ရှုထောင့်ထည့်သွင်းထားတဲ့ မလေးရှား ဖြစ်ပါတယ်… အစ္စလာမ်ဘာသာဟာ နိုင်ငံရေး ဆန်လာတဲ့ အပေါ် အန်ဝါရဲ့ ရပ်တည်ချက်ဟာ နိုင်ငံကို မရှိဖူးသေးတဲ့ နယ်ပယ်ဆီသို့ ရွေ့လျားသွားစေနိုင်ပါတယ်” ဟု CNA မှ ထုတ်ဝေသော ဝေဖန်သုံးသပ်ချက်တွင် အာရှလေ့လာရေး ပါမောက္ခ ဂျိမ်းစ် ချင် (James Chin) က ရေးသားခဲ့သည်။ ဝေဖန်သူများက အန်ဝါကို ဘက်လိုက်မှုရှိကြောင်း စွပ်စွဲကြပြီး ၎င်း၏ အဂတိလိုက်စားမှု တိုက်ဖျက်ရေး ကတိများကို မေးခွန်းထုတ်ကြသည် – အငြင်းပွားဖွယ်ရာ လုပ်ရပ်တစ်ခုအနေဖြင့်၊ ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် အစိုးရရှေ့နေများက အန်ဝါ၏ မဟာမိတ်ဖြစ်သူ ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ်အပေါ် အဂတိလိုက်စားမှု စွဲချက် ၄၇ ခုကို ပယ်ချခဲ့သည်။
သံတမန်ရေးရာ ကစားမှု
နိုင်ငံတကာတွင် အန်ဝါသည် ပိုမို အောင်မြင်ခဲ့သည်။ ဝန်ကြီးချုပ်တစ်ဦးအနေဖြင့် သူသည် သူတာဝန်ယူထားသော ဖြစ်ပေါ်လာဆဲ စီးပွားရေးသည် အမေရိကန်နှင့် တရုတ်တို့အကြား ပိတ်မိမနေစေရန် သေချာစေရန် ကျွမ်းကျင်သော ဟန်ချက်ညီအောင် လုပ်ဆောင်ရမည့် လုပ်ငန်းကို ရှေ့တွင် ရင်ဆိုင်နေရသည်။ သူသည် တရုတ်ခေါင်းဆောင် ရှီ ကျင့်ဖျင် ကိုလည်း ထိပ်သီးအစည်းအဝေးသို့ ဖိတ်ကြားခဲ့သည်။ ရှီသည် ၁၂ နှစ်ကြာ ကွာဟမှုအပြီး ဧပြီလတွင် မလေးရှားသို့ တရားဝင် လာရောက်လည်ပတ်ခဲ့သော်လည်း ယခုအပတ် ထိပ်သီး အစည်းအဝေး ကိုမူ လွတ်သွားခဲ့သည်။ သို့သော် ထရမ့်၏ တက်ရောက်မှုသည် အမေရိကန် ဈေးကွက်ပေါ်တွင် မှီခိုနေရသော အရှေ့တောင်အာရှ စီးပွားရေးများအတွက် အသေးအမွှား မဟုတ်ပါ။ ၎င်းသည် ထိုင်းနှင့် ဗီယက်နမ်ကဲ့သို့သော အခြားနိုင်ငံများနှင့်လည်း အသေးစိတ် အချက်အလက်များကို ဆွေးနွေးနိုင်ပြီး အခွန်များဆိုင်ရာ အာမခံချက်များ ရယူနိုင်သည် – ၎င်းတို့ကို လက်ရှိအချိန်အတွက် အောင်ပွဲအဖြစ် သတ်မှတ်မည် ဖြစ်သည်။
အန်ဝါသည် သံတမန်ရေးရာဘက်တွင် အလွန်တက်ကြွခဲ့သည်။ ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် သူ၏ ပထမနှစ်အတွင်း ၂၀၂၁ ခုနှစ်တွင် စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းပြီးနောက် ပြည်တွင်းစစ် ဖြစ်ပွားနေသည့် မြန်မာမှလွဲ၍ အာဆီယံနိုင်ငံအားလုံးသို့ သွားရောက်ခဲ့သည်။ ၎င်းသည် အာဆီယံ၏ အခက်ခဲဆုံး စိန်ခေါ်မှုများထဲမှ တစ်ခု ဖြစ်သည် – အန်ဝါသည် ထိုကိစ္စနှင့် ပတ်သက်၍ ပိုမို ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ပြောဆိုသည့်အတွက် ချီးကျူးခံရသော်လည်း၊ မြေပြင်တွင် အပြောင်းအလဲ အနည်းငယ်သာ ရှိခဲ့သည်။
အကြောင်းမှာ စစ်အစိုးရအပေါ် တရုတ်က အလွှမ်းမိုးဆုံး ဖြစ်သောကြောင့် ဖြစ်သည်။ သို့တိုင်၊ ပါမောက္ခ ချင်က အန်ဝါသည် အာဆီယံ၏ အရေးပါမှုကို ပြန်လည် ထူထောင်ရာတွင် “ အနည်းငယ် ရွေ့လျားအောင် လုပ်ဆောင်နိုင်ခဲ့သည်” ဟု ယုံကြည်သည်။ ထိုင်း-ကမ္ဘောဒီးယား အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးတွင် သူ၏ အခန်းကဏ္ဍသည်လည်း အန်ဝါ၏ ဂုဏ်သိက္ခာကို မြှင့်တင်ပေးခဲ့သော်လည်း၊ ဤသံတမန်ရေးရာ အောင်ပွဲများသည် သာမန် မလေးရှားလူမျိုးများအတွက် အရေးမကြီးပါ။
ပြည်တွင်းတွင် ထင်ရှားခဲ့သည်မှာ သူ၏ ပါလက်စတိုင်းအရေး ထောက်ခံအားပေးမှု ဖြစ်သည်၊ ၎င်းသည် ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် ဂါဇာစစ်ပွဲ စတင်ကတည်းက ပိုမို ကျယ်လောင်လာခဲ့သည်။ “ အန်ဝါဟာ ပြည်သူ့ထင်မြင်ချက်ကို ကျေနပ်စေဖို့နဲ့ သူ့ကို လုံလောက်အောင် မလုပ်ဘူးလို့ စွပ်စွဲတဲ့ ပြိုင်ဘက်တွေရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုတွေကနေ သူ့ကိုယ်သူ ခိုင်မာအောင် လုပ်ဖို့အတွက် ပါလက်စတိုင်း အလံကို အစွမ်းကုန် လွှင့်ထူဖို့ လိုပါတယ်” ဟု S Rajaratnam School of International Studies မှ မလေးရှား အစီအစဉ် ညှိနှိုင်းရေးမှူး Ariel Tan က ပြောသည်။
သို့သော် အစ္စရေး၏ အစွမ်းထက်ဆုံး မဟာမိတ်ဖြစ်သော ဝါရှင်တန်နှင့် ဆက်ဆံရေး ကောင်းမွန်စွာ ထိန်းသိမ်းရန် လိုအပ်သောကြောင့် အန်ဝါသည် ပြဿနာတစ်ခုနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်ဟု Ms Tan က ဆိုသည်။ “ ထရမ့် ပြန်လည်ရွေးကောက်ခံရတဲ့အတွက်၊ ပဋိပက္ခမှာ အမေရိကန်ရဲ့ အခန်းကဏ္ဍကို ဝေဖန်မှု လျှော့ချလိုက်ပါပြီ။ အထူးသဖြင့် အခွန် ခြိမ်းခြောက်မှုကြောင့် အမေရိကန်နဲ့ ပေါင်းစည်းတာက ပိုပြီး အရေးပါလာပါတယ်” ။
မေးစရာရှိသည်မှာ အန်ဝါသည် ပြည်တွင်းလိုအပ်ချက်များနှင့် ပြည်ပမှ လိုအပ်ချက်များကို ဟန်ချက်ညီအောင် ထိန်းညှိနိုင်ပြီး ၎င်း၏ နိုင်ငံတကာ အောင်မြင်မှုကို ပြည်တွင်းစင်မြင့်တွင် စတင် ပုံတူကူးနိုင်မည်လား။ ထိုအဖြေသည် ၂၀၂၈ ခုနှစ်တွင် ကျင်းပမည့် နောက်လာမည့် ရွေးကောက်ပွဲတွင် သူ ရေရှည်တည်မြဲရေးအတွက် အရေးကြီးသော အချက် ဖြစ်လိမ့်မည်။
(ဓာတ်ပုံ) ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလတွင် သမ္မတ ဒေါ်နယ်လ် ထရမ့် ကွာလာလမ်ပူသို့ ရောက်ရှိလာစဉ် မလေးရှားဝန်ကြီးချုပ် အန်ဝါ မှ ဂါရဝပြု နှုတ်ဆက်နေပုံ။
(ဓာတ်ပုံ) အန်ဝါ (အလယ်)၊ ကမ္ဘောဒီးယား ဝန်ကြီးချုပ် ဟွန် မာနက် (Hun Manet) (ဘယ်) နှင့် ထိုင်းယာယီဝန်ကြီးချုပ် ဖုန်ထမ် ဝေ့ချယချိုင် (Phumtham Wechayachai) တို့သည် ဇူလိုင်လတွင် ကွာလာလမ်ပူ၌ ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးပွဲများ တက်ရောက်ခဲ့ကြသည်။
(ဓာတ်ပုံ) စားဝတ်နေရေးစရိတ် မြင့်တက်လာခြင်းနှင့် ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများ မရှိခြင်းကြောင့် စိတ်ပျက်အားငယ်နေသော ဆန္ဒပြသူ ၂၀,၀၀၀ သည် ဇူလိုင်လတွင် အန်ဝါ နုတ်ထွက်ရန် တောင်းဆိုခဲ့ကြသည်။
(ဓာတ်ပုံ) ၂၀၁၈ ခုနှစ် ရွေးကောက်ပွဲ ကမ်ပိန်းကာလအတွင်း အန်ဝါ (ဘယ်) နှင့် မဟာသီယာ။
