ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း သက်ဆင်ရှင်နာဝပ်သည် ၁၅ နှစ်ကြာ ပြည်ပကို ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်ပြီးနောက် ထိုင်းနိုင်ငံသို့ ပြန်လည် ရောက်ရှိလာခဲ့သည်။
ထိုင်းနိုင်ငံသို့ ပြန်ရန် ကြိုးပမ်းမှု အကြိမ် ၂၀ ခန့် ဖျက်သိမ်းခံရပြီးနောက် ယနေ့ သြဂုတ်လ (၂၂) ရက်နေ့တွင် ထိုင်းနိုင်ငံသို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိလာခဲ့သည်။ သက်ဆင်ကို တင်ဆောင်လာသည့် ကိုယ်ပိုင်ဂျက်လေယာဉ်တစ်စင်း ဘန်ကောက်မြို့ ဒွန်မောင်းလေဆိပ်ကို မနက် ၉ နာရီဝန်းကျင်မှာ ဆင်းသက်ခဲ့ပြီး ရာနဲ့ချီသည့် ထောက်ခံသူများ သက်ဆင်ကို ကြိုဆိုဖို့ လေဆိပ်အပြင်ဘက်မှာ စုရုံးခဲ့ကြပါသည်။
ထိုင်းနိုင်ငံသို့ မပျံသန်းမီ စင်ကာပူနိုင်ငံ Seletar လေဆိပ်၌ ယနေ့ နံနက်ပိုင်းက “ ထိုင်းပြည်သူတွေနဲ့ အတူရှိနေဖို့ အချိန်တန်ပြီ” ဟု ၎င်းက Nikkei Asia ကို ပြောကြားခဲ့ပါသည်။
ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့ကို ကြားဝင်စေ့စပ်ပေးပြီးနောက် အစိုးရသစ်ဖွဲ့ရန် မျှော်လင့်နေသည့် ၎င်း၏ ဖွေထိုင်းပါတီသည် ပါလီမန်တွင် ဝန်ကြီးချုပ်သစ် ရွေးချယ်ရန် မဲခွဲရမည့် နာရီပိုင်းအလိုတွင် ၎င်းက ပြန်ရောက်လာခြင်း ဖြစ်သည်။
သက်ဆင်သည် နှစ်ပေါင်း ၂၀ ကျော်ကြာ မရှိတော့သည့်တိုင် ထိုင်းနိုင်ငံရေးတွင် အသာစီးရခဲ့သည်။ သူ၏ ချမ်းသာကြွယ်ဝမှုနှင့်အတူ ဒူဘိုင်း၊ စင်္ကာပူနှင့် ဟောင်ကောင်တို့ကဲ့သို့ မြို့ကြီးများတွင် သြဇာကြီးသော ထိုင်းပုဂ္ဂိုလ်များဖြင့် X (ယခင်က Twitter) နှင့် Clubhouse ကဲ့သို့သော ဆိုရှယ်မီဒီယာ ပလက်ဖောင်းများတွင် ထုတ်ဖော်ပြောဆိုပြီး ပရိသတ်များကို ဖမ်းစားထားနိုင်ခဲ့သည်။
“ ကမ္ဘာ့ဘယ်နေရာမှာမဆို လွတ်လွတ်လပ်လပ် သွားလာလို့ရနေပေမယ့် မိသားစုနဲ့ ဝေးကွာနေရတဲ့ ထောင်ကျဖူးပါတယ်။ ထောင်နည်းနည်း ကျခံပြီး ထိုင်းနိုင်ငံကို ပြန်ဝင်ရမယ်ဆိုရင် ကိစ္စမရှိပါဘူး” ဟု သက်ဆင်က မတ်လတွင် Nikkei သို့ ပြောကြားခဲ့သည်။
သက်ဆင်နှင့် ဆက်နွယ်နေသည့် ပါတီများသည် Thai Rak Thai ပါတီနှင့် အာဏာရလာချိန်တွင် ၂၀၀၁ ခုနှစ်မှ စတင်ကာ ရွေးကောက်ပွဲတိုင်းတွင် အနိုင်ရရှိခဲ့သည်။
၎င်း၏ညီမဖြစ်သူ ယင်လပ်ရှင်နာဝပ်ထရာသည် အလားတူ ထောင်ဒဏ်ငါးနှစ် ချမှတ်ခံထားရပြီး နိုင်ငံခြားသို့ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်နေရသည့် ဖွေထိုင်းဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်းဖြစ်ပြီး ၂၀၁၄ ခုနှစ် နောက်ဆုံး အာဏာသိမ်းမှု မတိုင်မီ နောက်ဆုံး ဝန်ကြီးချုပ် ဖြစ်ခဲ့သည်။သက်ဆင် ပြန်လာချိန်တွင် အကျင့်ပျက်ခြစားမှု စွဲချက်များဖြင့် ထောင်ဒဏ် ၁၂ နှစ် ကျခံရမည့်အမှုဖြစ်ပြီး ၂၀၀၈ ခုနှစ်တွင် မျက်ကွယ်တွင် ပြစ်ဒဏ်ချမှတ်ခံခဲ့ရသည်။
သို့သော် အသက် ၇၄ နှစ်ရှိပြီဖြစ်သောသူသည် အကျဉ်းထောင်ထဲတွင် အချိန်ကုန်မည်ကို နိုင်ငံရေး လေ့လာသူများက သံသယရှိနေကြသည်။ ထိုင်းနိုင်ငံတွင် အသက် ၇၀ ကျော် ပြစ်ဒဏ်ကျခံနေရသူများသည် လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့် သို့မဟုတ် တော်ဝင်လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်ကို တောင်းဆိုရန် အရည်အချင်း ပြည့်မီသည်။
“ သက်ဆင်နဲ့ဆက်ဆိုင်တဲ့ အချက်ကို ပြေလည်အောင် မဖြေရှင်းဘဲနဲ့၊ သူ့ရဲ့ လူကြိုက်များတဲ့ အင်အားစုနဲ့ ကွန်ဆာဗေးတစ်နဲ့ စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ ထူထောင်မှုတွေအကြား ပြန်လည်သင့်မြတ်ရေး ရှိလာမှာ မဟုတ်ဘူး” ဟု ချူလာလောင်ကွန်း တက္ကသိုလ် လုံခြုံရေးနှင့် နိုင်ငံတကာ လေ့လာရေး အင်စတီကျု ဒါရိုက်တာ Thitinan Pongsudhirak က ပြောကြားခဲ့သည်။
မေလ ၁၄ ရက် ထိုင်းရွေးကောက်ပွဲပြီးနောက် နိုင်ငံရေး အပေးအယူ လုပ်မှုများသည် သက်ဆင်အတွက် အဆုံးစွန်သော သဘောတူညီချက် ဖြစ်လာနိုင်သည်။ ဖွေထိုင်းပါတီသည် ရွေးကောက်ပွဲတွင် အောက်လွှတ်တော်အမတ်နေရာ ၃၀၀ ကျော်ကို စစ်တပ်က ခန့်အပ်ထားသော အထက် လွှတ်တော်မှ ပယ်ချခြင်း မရှိဘဲ ဝန်ကြီးချုပ်တစ်ဦးကို ခန့်အပ်ရန် ရည်မှန်းချက်ထားခဲ့သည်။
ယခု အစီအစဉ်သည် ဖွေထိုင်းထက် ပိုမိုသင့်လျော်သော ဒီမိုကရေစီကို ဆောင်ကျဉ်းပေးသူအဖြစ် မဲဆန္ဒရှင်များက ယူဆသော တိုးတက်သော Move Forward ပါတီကို အဆိုပါ အစီအစဉ်က စိတ်ပျက်စေခဲ့သည်။
သို့သော် ယခု ရွေးကောက်ပွဲအပြီး သုံးလအကြာတွင် ဖွေထိုင်းသည် Move Forward ပါတီအုပ်စုမှ ထွက်ခွာပြီး ယင်လပ်ကို ဖြုတ်ချခဲ့သော စစ်ဗိုလ်ချုပ်များ ဦးဆောင်သော ပါတီများနှင့် ပေါင်းစည်းပြီးနောက် အစိုးရဖွဲ့ရန် အနေအထားတွင် ရှိနေသည်။
အင်္ဂါနေ့အကုန်တွင် ပါလီမန်က ၎င်း၏ ကိုယ်စားလှယ်လောင်းကို အတည်ပြုပါက ပါတီသည် ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူးကို လက်ခံရယူ နိုင်မည်ဖြစ်သည်။
သို့သော် Move Forward ပါတီကို ထောက်ခံခဲ့သည့် ပြုပြင်ပြောင်းလဲလိုသော ဆန္ဒမဲပေးသူများကို ဖွေထိုင်းသည် ဆုံးရှုံးလိုက်ရပြီးနောက် သက်ဆင်၏ အိမ်ပြန်ခြင်းသည် အနာဂတ်ရွေးကောက်ပွဲများတွင် ဖွေထိုင်း၏ ဒီမိုကရေစီဆိုင်ရာ ယုံကြည်မှုများကို ပိုမိုထိခိုက်စေနိုင်သည်။ “ဖွေထိုင်းဟာ အဓိကဇာတ်ကောင်း မဟုတ်တော့ပါဘူး” ဟု Thitinan က ဆိုသည်။
သက်ဆင်၏ ယခင် ရွေးကောက်ပွဲ အောင်ပွဲများသည် လူတန်းစားနှင့် ပထဝီဝင် ကွဲပြားမှုများအပေါ်တွင် သက်ရောက်မှု ရှိသော်လည်း “ ထိုင်းနိုင်ငံရေးမှာ ထို့ထက် ကျော်လွန်သွားခဲ့ပြီ ဖြစ်သည်။ ယခုအခါ ဖွဲ့စည်းပုံဆိုင်ရာ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးအကြောင်းသည် အဓိကအချက်ဖြစ်သည်” ဟု Thitinan က ပြောသည်။
တနင်္လာနေ့တွင် “ရှပ်နီ” ဒီမိုကရေစီ လှုပ်ရှားမှုခေါင်းဆောင် နတ္တဝုဆိုင်းကွင်သည် စစ်တပ်နှင့်ဆက်နွှယ်နေသည့် ပလန်ပရာချာရတ်နှင့် ညီညွတ်သော ထိုင်း Nation ပါတီများနှင့် မဟာမိတ်ဖွဲ့ခြင်းအတွက် ဖွေထိုင်းပါတီနှင့် ၎င်း၏ ဆက်ဆံရေးကို အဆုံးသတ်ခဲ့သည်။
“ဖွေထိုင်းပါတီထဲမှာ သက်ဆင်ကို လိုလားတဲ့သူထက် သက်ဆင်အလွန်ပါတီအဖြစ် ရပ်တည်လိုတဲ့သူတွေ ဖွေထိုင်းထဲမှာ သေချာပေါက် ရှိပါတယ်” ဟု စင်ကာပူနိုင်ငံ နန်းယန်းနည်းပညာတက္ကသိုလ်မှ ပါမောက္ခ Duncan McCargo က ပြောကြားခဲ့သည်။
ဖွေထိုင်းထောက်ခံသူအချို့က ပါတီသည် အာဏာရရန် လက်တွေ့ကျသောလမ်းကို ကျင့်သုံးရန် လိုအပ်ကြောင်းနှင့် အဓိကကျသော စီးပွားရေးဆိုင်ရာ ဝန်ကြီးဌာနများကို စီမံခန့်ခွဲနိုင်ပါက စားဝတ်နေရေးကို ဖြေရှင်းရန်အတွက် ၎င်းတို့သည် ဖွေထိုင်းပါတီအား အဓိက အရေးပါသော လမ်းကြောင်းအဖြစ် လက်ခံနိုင်သည်။
Source: Nikkei