CNA-၂၀၂၅ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ ၇ရက်
ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ်သစ်က “ရိုးသားမှုနှင့် ကိုယ်ကျင့်တရားကောင်းမွန်မှု အပြည့်ဖြင့်” လုပ်ဆောင်သွားမည်ဟု ကတိပြုလိုက်သည်။
ဘန်ကောက်- ရှေးရိုးစွဲဝါဒီထိုင်းသူဌေးကြီး အနုတင် ချန်ဗီရာကူလ်သည် တနင်္ဂနွေနေ့ (စက်တင်ဘာ ၇ ရက်) တွင် ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် ရာထူးတက်လာပြီး ဆေးခြောက် တရားဝင် သုံးစွဲ ရောင်းချမျုကို ထောက်ခံသူလည်းဖြစ်သည်။၎င်း၏ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဩဇာကြီးမားသော ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်းတပ်ဆင်၏ နိုင်ငံရေးမင်းဆက်ကို အာဏာမှ ဖယ်ရှားကာ လာမည့်နှစ် အစောပိုင်းတွင် ရွေးကောက်ပွဲများအတွက် ဦးတည်သွားရန် လမ်းကြောင်းချလိုက်သည်။
၂၀၂၃ ခုနှစ် ရွေးကောက်ပွဲများကတည်းက ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အမြင့်ဆုံးရာထူးကို ရှင်နာဝါထရာမင်းဆက်၏ ဖေးထိုင်းပါတီက တစ်ဦးတည်းကအာဏာရယူထားခဲ့သည်။ ယင်းပါတီသည် ဘုရင်စနစ်နှင့် စစ်တပ်ကို ထောက်ခံသော အင်အားစုများနှင့် အချိန်အတော်ကြာ ပဋိပက္ခဖြစ်ခဲ့သည့် လူကြိုက်များသော အင်အားစုဖြစ်သည်။
သို့သော်လည်း ပြီးခဲ့သည့်လတွင် မင်းဆက်အမွေဆက်ခံသူ ဝန်ကြီးချုပ် ပေတုံတန် ရှင်နာဝါထရာသည် တရားရုံး၏ အမိန့်ဖြင့် ရာထူးမှ ထုတ်ပယ်ခံခဲ့ရပြီးနောက် အနုတင်သည် ၎င်း၏ မဟာမိတ်အစိုးရအဖွဲ့ကို အလျင်အမြန် စုဖွဲ့ခဲ့ပြီး ဖွေထိုင်းပါတီကို ရာထူးမှဖယ်ရှားနိုင်ရန် သောကြာနေ့ ပါလီမန်မဲခွဲဆုံးဖြတ်ပွဲတွင် အနိုင်ရရှိခဲ့သည်။
အနုတင်သည် ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ်၊ ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးနှင့် ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးအဖြစ် ယခင်က တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ဖူးသော်လည်း ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ၂၀၂၂ ခုနှစ် ဆေးခြောက်ကို ရာဇဝတ်မှု အဖြစ်မှ ပယ်ဖျက်ရေးအတွက် စတင်ခဲ့သည့် ဦးဆောင်ပညာရှင်အဖြစ် အထင်ရှားဆုံး ဖြစ်သည်။
ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းရှင်ကြီးသည် နှစ်နှစ်အတွင်း ထိုင်းနိုင်ငံ၏ တတိယမြောက် ခေါင်းဆောင် ဖြစ်လာခဲ့သော်လည်း လေးလအတွင်း ပါလီမန်ကို ဖျက်သိမ်းကာ ရွေးကောက်ပွဲအသစ်များ ကျင်းပရန် ၎င်းအပေါ်မူတည်သည့် မဟာမိတ်အဖွဲ့၏ ကျောထောက်နောက်ခံပြုမှုဖြင့် အာဏာရရှိခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။
“ဘုရင်မင်းမြတ်ရဲ့ ယုံကြည်မှုကို ထိုက်တန်စေဖို့၊ ပြည်သူတွေရဲ့ အကျိုးအတွက်နဲ့ နိုင်ငံအတွက်အတွက် ရိုးသားမှုနဲ့ ကိုယ်ကျင့်တရားကောင်းမွန်မှုအပြည့်နဲ့ ကျွန်တော် အပြည့်အဝ လုပ်ဆောင်သွားပါမယ်” ဟု အနုတင်က ရာထူးတက်ပြီးနောက် ချက်ချင်းဆိုသလို ပြောကြားခဲ့သည်။
“ကျွန်တော်တို့မှာ အချိန်အများကြီး မရှိပေမဲ့လည်း လူတိုင်းရဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို ရရှိမယ်လို့ မျှော်လင့်ပါတယ်” ဟု အနုတင်က သတင်းထောက်များကို ပြောကြားခဲ့သည်။
“ကျွန်တော့်အစိုးရက မရပ်မနား အလုပ်လုပ်သွားမှာပါ” ဟု ၎င်းက ဆက်ပြောသည်။ “ကျွန်တော်တို့မှာ လေးလပဲ အချိန်ရှိလို့ အလုပ်အပေါ်မှာ အစွမ်းကုန်မြှုပ်နှံပြီး လုပ်ဆောင် သွားမှာပါ” ဟု ၎င်းက ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။
ဘုရင် မဟာ ဝဇိရာလင်္ကရဏ၏ ဘုရင့်နန်းတော်၏ အတည်ပြုချက်သည် ဘန်ကောက်မြို့ရှိ အနုတင်၏ ဘူမ်ဂျိုင်းထိုင်းပါတီဌာနချုပ်တွင် တရားဝင်အခမ်းအနားဖြင့် ကျယ်လောင်စွာ ဖတ်ကြားခဲ့ပြီးနောက် ၎င်း၏သက်တမ်း စတင်ခဲ့သည်။
“ဘုရင်မင်းမြတ်က မစ္စတာ အနုတင် ချန်ဗီရာကူလ်ကို အခုကစပြီး ဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်ဖို့ အတည်ပြုလိုက်ပါပြီ” ဟု အောက်လွှတ်တော်၏ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး အာပတ် ဆူခါနွန်က ဘုရင့်အမိန့်တော်ကို ဖတ်ပြရင်း ပြောကြားခဲ့သည်။
စနေနေ့တွင် အနုတင်က “ထိုင်းနိုင်ငံအတွက် ယုံကြည်မှုယူဆောင်လာပေးမည်” ဟု ဆိုကာ ဘဏ္ဍာရေး၊ စွမ်းအင်နှင့် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနများကို ဦးဆောင်ရန်အတွက် လွှတ်တော်အမတ်မဟုတ်သည့် လူပုဂ္ဂိုလ် သုံးဦးဖြစ်သည့် ဘဏ္ဍာရေးဌာနအကြီးအကဲ၊ ရေနံနှင့် သဘာဝဓာတ်ငွေ့ဆိုင်ရာ ထိပ်တန်းအမှုဆောင်ဟောင်းနှင့် လေးစားခံရသည့် အငြိမ်းစားသံတမန်တစ်ဦးတို့၏ အမည်များကို ကြေညာခဲ့သည်။
သက်ဆင် သို့မဟုတ် ဩဇာကျဆင်းလာသော မင်းဆက်
အနုတင်သည် ခရီးသွားလုပ်ငန်းအပေါ် မှီခိုနေရသော ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ကိုဗစ်-၁၉ တုံ့ပြန်မှုကို စီမံခန့်ခွဲရာတွင် မအောင်မမြင်ဖြစ်လာသည့်အပေါ် အနောက်တိုင်းသားများသည် ဗိုင်းရပ်စ်ကို ကူးစက်စေသည်ဟု စွပ်စွဲပြီး နောက် ပဋိပက္ခဖြစ်ခဲ့ခြင်းကြောင့်လည်း နာမည်ကြီးသည်။
၎င်းသည် လွန်ခဲ့သော ရာစုနှစ်အစောပိုင်းကတည်းက ထိုင်းနိုင်ငံရေးတွင် လွှမ်းမိုး ထားသည့် ဩဇာကြီးမားသော အင်အားစုဖြစ်ခဲ့သည့် ရှင်နာဝါထရာများနှင့် မဟာမိတ်ဖြစ် ခဲ့ဖူးသော် လည်း ဥပဒေရေးရာနှင့် နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ အခက်အခဲများ ဆက်တိုက် ဖြစ်ပေါ်ပြီးနောက် ပိုမိုယိမ်းယိုင်လာခဲ့သည်။
နွေရာသီတွင် အနုတင်သည် အိမ်နီးချင်း ကမ္ဘောဒီးယားနှင့် နယ်စပ်ပြဿနာဖြစ်ပွားနေစဉ် ဖေတုံတန်၏ လုပ်ဆောင်မှုများအပေါ် ဒေါသထွက်ပုံရပြီး ဖေးထိုင်းပါတီနှင့် မဟာမိတ်အဖွဲ့ကို စွန့်လွှတ်ခဲ့သည်။
ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေဆိုင်ရာ တရားရုံးက သြဂုတ်လ ၂၉ ရက်နေ့တွင် ၎င်း၏ လုပ်ရပ်များသည် ဝန်ကြီးချုပ်ကျင့်ဝတ်ကို ချိုးဖောက်ကြောင်း တွေ့ရှိခဲ့ပြီး တစ်နှစ်သာ အာဏာရပြီးနောက် သူမကို ရာထူးမှ ထုတ်ပယ်ခဲ့သည်။
မင်းဆက်၏ ဦးသျှောင်ခေါင်းဆောင် ဖြစ်သည့် သက်ဆင် ရှင်နာဝါထရာသည် အနုတင်ကို အတည်ပြုသည့် သောကြာနေ့ ပါလီမန်မဲခွဲဆုံးဖြတ်ပွဲ မတိုင်မီ နာရီအနည်းငယ်အလိုတွင် နိုင်ငံမှ ထွက်ခွာခဲ့ပြီး သူငယ်ချင်းများကို သွားရောက်တွေ့ဆုံကာ ဆေးကုသမှုခံယူမည်ဟု ဆိုကာ ဒူဘိုင်းသို့ ထွက်သွားခဲ့သည်။
ပြီးခဲ့သည့်နှစ်က ထောင်မှ စောစောစီးစီး လွတ်မြောက်လာမှု၏ တရားဝင်မှုကို ထိခိုက်စေနိုင်သည့် ၂၀၂၃ ခုနှစ် သြဂုတ်လက ပြည်ပရောက်နေရာမှ ပြန်လာပြီးနောက် သက်ဆင်၏ ဆေးရုံတက်နေမှုနှင့်ပတ်သက်သည့် အမှုတစ်ခုတွင် တရားရုံးချုပ်က အင်္ဂါနေ့၌ စီရင်ချက်ချရန်ရှိသည်။
၎င်း၏ပြစ်မှုသည် အမှု၏ အကြောင်းအရာမဟုတ်သော်လည်း အချို့သော လေ့လာသူများက စီရင်ချက်သည် ၎င်းကို ထောင်ချနိုင်သည်ဟု ဆိုသည်။
သက်ဆင်သည် တရားရုံးသို့ “ကိုယ်တိုင်” လာရောက်ရန် ဒူဘိုင်းမှ ပြန်လာမည်ဟု လူမှုမီဒီယာတွင် ကတိပြုခဲ့ပြီး အနုတင်က ၎င်း၏အစိုးရသည် “မျက်နှာသာပေးမှုမရှိ၊ ဖိနှိပ်မှုမရှိ၊ လက်စားချေမှုမရှိ” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။
“ကျွန်တော်နဲ့ ကျွန်တော့်ရဲ့ လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်တွေ ဥပဒေအရ ခြိမ်းခြောက်ခံရတာတွေ ကြုံခဲ့ရပေမယ့် အတိတ်က အရာတွေကတော့ အတိတ်မှာပဲ ကျန်ခဲ့ပါပြီ” ဟု အနုတင်က တနင်္ဂနွေနေ့တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။
“ကျွန်တော့်အစိုးရဟာ ဥပဒေကို လိုက်နာမှာဖြစ်ပြီး တရားရေးစနစ်ကို ဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှာ မဟုတ်ဘဲ ဥပဒေအတိုင်း ဆောင်ရွက်သွားမှာပါ” ဟု ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။
