++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
ဒီဇင်ဘာလ (၁၄) ရက်။
အမေရိကန်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒင် ရာထူးမှ မနှုတ်ထွက်မီ ကွန်ဂရက်လွှတ်တော်မှ ယူကရိန်းအား လက်နက်တပ်ဆင်ရန် ပေးအပ်ထားသည့် ဒေါ်လာဘီလီယံပေါင်းများစွာကို ပင်တဂွန်က ထိုငွေအားလုံးကို အသုံးပြုရန် မဖြစ်နိုင်ကြောင်း အမေရိကန်အရာရှိနှစ်ဦးနှင့် ကာကွယ်ရေးအရာရှိ သုံးဦးက ပြောကြားခဲ့သည်။
ရုရှားနှင့် စစ်ပွဲတွင် ယူကရိန်းကို ကူညီရန် ယခုနှစ်အစောပိုင်းက ကွန်ဂရက်လွှတ်တော်မှ ခွင့်ပြုထားသော ပိုကြီးသော ပက်ကေ့ခ်ျတစ်ခု၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်သော ဒေါ်လာ ၇ ဘီလီယံနီးပါးကို အသုံးပြုရန် နှစ်လအောက်သာ ကျန်တော့သည်။ ရန်ပုံငွေထောက်ပံ့မှုသည် ကာကွယ်ရေးဌာနအား ၎င်း၏ကိုယ်ပိုင်လက်နက်သိုလှောင်ရုံများမှ လက်နက်များကို ထုတ်ယူပေးပို့နိုင်စေသော်လည်း ရှိနေသည့်လက်နက်များ ပြတ်လတ်နည်းပါးနေသဖြင့် မကြာသေးမီလများအတွင်း အမေရိကန်တို့ ကိယက်ဗ်သို့ ပေးပို့နိုင်သည့်လက်နက် ပမာဏမှာ မည်မျှသာ တင်ပို့နိုင်မည်ဆိုသည်က အကန့်အသတ် ရှိနေခဲ့သည်။
လအတော်ကြာအောင်၊ အမေရိကန်သည် ၎င်း၏ကိုယ်ပိုင်လက်နက်ပစ္စည်းများကို ပြန်လည်ဖြည့်တင်း နိုင်မှု၏ ကန့်သတ်ချက်ထဲတွင် ရှိနေခဲ့ပြီး ဘိုင်ဒင်အစိုးရအနေနှင့် ယူကရိန်းသို့ ပေးပို့နိုင်ခြင်းသည် အကန့်အသတ်ရှိနေခဲ့သည်။ လွန်ခဲ့သည့် သုံးနှစ်နီးပါးကတည်းက စစ်ပွဲစတင်ချိန်မှစ၍ ၁၅၅ မီလီမီတာ အမြောက်ကျည်များကဲ့သို့သော အရေးပါသော ခဲယမ်းများ ထုတ်လုပ်ရန် ၎င်း၏စွမ်းရည်ကို တိုးမြှင့်လုပ်ဆောင်နေသော်လည်း ထုတ်လုပ်မှုအဆင့်မြှင့်တင်မှုမှာ မပြီးပြတ်သေးပေ။
မကြာသေးမီက ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် ဒုံးကျဥ်ထိပ်ဖူးအများအပြားပါဝင်သည့် တာလတ်ပစ် ပဲ့ထိန်းဒုံးကျည်ကို ပထမဆုံးအကြိမ် အသုံးပြုမှု အပါအဝင် ယူကရိန်းအပေါ် ရုရှားက တိုက်ခိုက်မှု အရွယ်အစားက ပိုမိုအရေးတကြီး ဖြစ်လာသည့်အတွက် စစ်ရေးအကူအညီများပေးရန် ကျန်ရှိသော အခွင့်အာဏာအားလုံးကို အသုံးပြုသွားမည်ဟု ပင်တဂွန်က ကတိပြုခဲ့သည်။
လွန်ခဲ့သည့်အပတ်က ပင်တဂွန်စစ်ဌာနချုပ်မှ လက်ထောက်ပြန်ကြားရေးအတွင်းဝန် ဆာဘီနာဆိုင်း (Sabrina Singh) က အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့သည် “ကွန်ဂရက်လွှတ်တော်က ချထားပေးသော အခွင့်အာဏာအပြည့်အဝကို အသုံးပြုရန် ကတိကဝတ်ပြုထားသည်ဟုဆိုသည်။
ကျန်ရှိသော ရန်ပုံငွေများကို ခွဲဝေပေးရန် အစိုးရအဖွဲ့က လုပ်ဆောင်နေသေးကြောင်း ယခုလအတွင်း ကွန်ဂရက်လွှတ်တော်သို့ ရှင်းလင်းတင်ပြခဲ့ကြောင်း အဆိုပါကိစ္စနှင့် နီးစပ်သည့် လွှတ်တော်သတင်းရင်းမြစ်တစ်ခုအရ သိရသည်။ သို့ရာတွင် ရွေးကောက်ခံသမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် တက်လာရန် ၅၅ ရက်သာ ကျန်တော့သည့် အချိန်တွင် အမေရိကန်သည် ယူကရိန်းကို အမေရိကန် လက်ကျန်တွေထဲကနေ ဒေါ်လာ ၆.၈ ဘီလီယံဖိုး လက်နက်တွေကို တိုက်ရိုက် တင်ပို့ဖို့ အခွင့်အာဏာ ကျန်နေပါသေးတယ်။
တူညီသောအဆင့် ထောက်ခံမှု ဆက်လက် ပေးအပ်ရန် ဖြစ်နိုင်ချေမရှိကြောင်းနှင့် ဗုဒ္ဓဟူးနေ့တွင် အမျိုးသား လုံခြုံရေးအကြံပေးအဖြစ် မိုက်ဝေါ့ဇ်ကိုထရန့် ၏ ရွေးချယ်လိုက်ကြောင်း CNN က ဖော်ပြခဲ့သည်။ ရွေးကောက်ခံသမတက သူ့အနေနှင့်စစ်ပွဲကို တနေ့တည်းနှင့် ရပ်နိုင်သည်ဟု ပြောဆိုထားမှုကြောင့် မိုက်ဝေါ့ဇ်က စစ်ပွဲကို အဆုံးသတ်နိုင်မည့် အဆိုပြုချက် အများအပြားကို ချိန်ဆနေကြောင်း သိရသည်။
ဘိုင်ဒင်အစိုးရအုပ်ချုပ်ရေးမှ ထွက်ခွာသွားချိန်တွင် ကာကွယ်ရေးအရာရှိတစ်ဦးက တစ်ဦးချင်းစီ၏ စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ အကူအညီပေးရေး ပက်ကေ့ခ်ျများ၏ အရွယ်အစားသည် တိုးလာဖွယ်ရှိသော်လည်း ကျန်ရှိသော ရန်ပုံငွေများကို အချိန်တိုတိုအတွင်း အသုံးပြုခြင်းသည် စိန်ခေါ်မှုတစ်ရပ်ဖြစ်ကြောင်း အသိအမှတ်ပြုပြောကြားခဲ့သည်။
ယူကရိန်းသည် စစ်သားစုဆောင်းရေးအသက်ကို ၁၈ နှစ်အထိ လျှော့ချသင့်သည်ဟု ဘိုင်ဒင်အစိုးရ အရာရှိတစ်ဦးက ပြောကြားခဲ့သည်။
ဗုဒ္ဓဟူးနေ့အစောပိုင်းက အကြီးတန်း ဘိုင်ဒင် အုပ်ချုပ်ရေးအရာရှိတစ်ဦးက ယူကရိန်းစစ်တပ်အတွက် စုဆောင်းရေးအသက်ကို လက်ရှိ ၂၅ နှစ်မှ အသက် ၁၈ နှစ်အထိ လျှော့ချသင့်ကြောင်း ပြောကြားပြီး လိုအပ်သည်များကို ဝေဖန်ပြောဆိုခဲ့သည်။
အရေးတကြီး လိုအပ်သည်မှာ လက်နက်များမဟုတ်ဘဲ လူအင်အားဖြစ်ကြောင်းနှင့် လက်ရှိတပ်များကို အလှည့်ကျ ဆုတ်ခွာနိုင်စေရန်နှင့် ကျဆုံးသွားသူများကို အစားထိုးနိုင်ရန် လေ့ကျင့်ရန် လူအင်အားအသစ်များ လေ့ကျင့်ပေးရန် လိုအပ်သည်ဟု အရာရှိက ပြောဆိုခဲ့သည်။
“ စစ်မျက်နှာနဲ့ လိုအပ်ချက်တွေကို ကြည့်ရင်၊ အထူးသဖြင့် အရှေ့ခြမ်းမှာ ရုရှားတွေရဲ့ တိုးတက်မှု၊ ရူပဗေဒအရပဲဖြစ်ဖြစ်၊ သင်္ချာအရပဲဖြစ်ဖြစ် လူတွေ လိုနေတယ်” ဟု အရာရှိက ဆိုသည်။ “လူအင်အားလိုတယ်။ စစ်သားတွေ လိုအပ်နေတယ်။”
အမေရိကန်သည် မကြာသေးမီက တစ်လလျှင် စုစုပေါင်း ဒေါ်လာ သန်း ၇၅၀ ခန့်ရှိသော စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ အကူအညီပေးရေး ပက်ကေ့ချ်များကို ခွင့်ပြုနိုင်ခဲ့ကြောင်း အမေရိကန် အရာရှိတစ်ဦး၏ ပြောကြားချက်အရ သိရသည်။ ယခုဆောင်းဦးရာသီတွင် ကာကွယ်ရေးဌာန DoD သည် ဘိုင်ဒင် နှင့် အမျိုးသားလုံခြုံရေးအကြံပေး ဂျိတ်ဆူလေဗန်တို့၏ တောင်းဆိုချက်အရ စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ အကူအညီအထုပ်များ၏ အရွယ်အစားကို တိုးမြှင့်ခဲ့ကြောင်း တာဝန်ရှိသူက ပြောကြားခဲ့သည်။
“ ကျွန်တော်တို့ဟာ အရာအားလုံးကို စားပွဲပေါ်တင်ပြီး ယူကရိန်းကို အခိုင်မာဆုံး အနေအထားမှာ ထားနိုင်ဖို့ ကျွန်တော်တို့ တတ်နိုင်သမျှ ကြိုးစားနေပါတယ်” ဟု တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက ပြောကြားခဲ့သည်။
ယခုလက်ကျန်အချိန်အတွင်း ထိုပမာဏကို တစ်လလျှင် ဒေါ်လာ ၁ ဘီလီယံအထိ တိုးမြှင့်ရန် အစိုးရက လုပ်ဆောင်နေကြောင်း ဒုတိယအရာရှိတစ်ဦးက ပြောကြားသော်လည်း ယင်းပမာဏသည် ဘီလီယံနှင့်ချီ၍ အသုံးမပြုရသေးပေ။
ရွေးကောက်ခံသမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် အစိုးရအဖွဲ့ မစတင်မီ ဇန်နဝါရီ ၂၀ ရက်မတိုင်မီ ယူကရိန်းသို့ ရောက်ရှိလာမည့် လက်နက်နှင့် ကိရိယာ အမြောက်အမြား ကျန်ရှိနေသေးကြောင်း တာဝန်ရှိသူများက ပြောကြားခဲ့ပြီး ရာနှင့်ချီသော လေကြောင်းရန် ကာကွယ်ရေးဒုံးကျည်များ အပါအဝင် ဖြစ်သည်။ ထို့နောက် အုပ်ချုပ်ရေးသစ်သည် ကိယက်ဗ်မြို့သို့ လက်နက်များ ဆက်လက်စီးဆင်းခြင်း ရှိ၊ မရှိ သို့မဟုတ် စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ အကူအညီ ပက်ကေ့ခ်ျအသစ်များ ပေးပို့ရန် ကျန်ရှိသော အခွင့်အာဏာကို အသုံးပြုရန် ဆုံးဖြတ်ချက်သည် အုပ်ချုပ်မှုအသစ်အပေါ် မူတည်မည်ဖြစ်သည်။
သမ္မတဗလာဗီမာဇလန်းစကီးသည် အိမ်ဖြူတော်သို့ အလည်အပတ်လာရောက်စဉ် စက်တင်ဘာလတွင် ဘိုင်ဒင်သည် ယူကရိန်းအား စစ်ရေးအကူအညီ ဒေါ်လာဘီလီယံပေါင်းများစွာ ကတိပြုခဲ့သည်။ သို့သော် အမေရိကန်သည် နှစ်ပတ်တစ်ကြိမ် ခန့်မှန်းခြေအားဖြင့် ကြေညာထားသော အကူအညီ အားလုံးကို တစ်ကြိမ်တည်း ပေးနိုင်မည့်အစား သေးငယ်သော ပက်ကေ့ခ်ျများအဖြစ် ခွဲထုတ် ပေးပို့နိုင်သည့်အနေအထားတွင်သာ ရှိနေခဲ့သည်။
“ သမ္မတဘိုင်ဒင်က စက်တင်ဘာ ၂၆ ရက်မှာ ကြေညာခဲ့တဲ့ လုံခြုံရေးအကူအညီ တိုးလာမှုရဲ့ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအနေနဲ့ ယူကရိန်းဌာနက ရုရှားရဲ့ ရန်လိုမှုတွေကို တိုက်ဖျက်ဖို့ လိုအပ်တဲ့ စွမ်းရည်တွေကို ပေးအပ်ဖို့ ကတိပြုထားပါတယ်” ဟု ကာကွယ်ရေးအရာရှိတစ်ဦးက CNN သို့ ပြောကြားခဲ့သည်။
ဘိုင်ဒင်အစိုးရက စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ ထောက်ပံ့ရေး အစီအစဉ်များကို တစ်လလျှင် နှစ်ကြိမ် ဆက်လက် ပေးပို့ရန် ကြေညာထားသော်လည်း လက်ကျန်ငွေကို အသုံးပြုရန် လိုအပ်သည့် အရှိန်အဟုန်ဖြင့် ဆောင်ရွက်ရန် အမေရိကန်သည် နှောင့်နှေးနေဆဲ ဖြစ်သည်။ ပြီးခဲ့သောနှစ်လတွင်၊ အမေရိကန်သည် မတူညီသောအကူအညီ ပက်ကေ့ခ်ျများငါးခုဖြင့် ယူကရိန်းသို့ အကူအညီ စုစုပေါင်းဒေါ်လာ ၁.၉ ဘီလီယံကိုကြေညာခဲ့ပြီး၊ ယင်းပမာဏသည် ဘိုင်ဒင်အစိုးရမှ ပေးဆောင်ရန် ကျန်ရှိသော အရာများကို သုံးရန်ထက် သုံးဆပိုရမည်ဖြစ်သည်။ နိုဝင်ဘာလ ၂၀ ရက်နေ့တွင် ကြေညာခဲ့သော နောက်ဆုံးအထုပ်သည် ဒေါ်လာ ၂၇၅ သန်း တန်ဖိုးရှိပြီး အလွန်လိုအပ်သော အမြောက်ကျည်များနှင့် မောင်းသူမဲ့လေယာဉ်များပါ ၀င်သည်။
အောက်လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ မိုက်ဂျွန်ဆင်အပါအဝင် ကွန်ဂရက်တွင် သံသယရှိသော ရီပတ်ဘလီကန် အချို့ကို စည်းရုံးသိမ်းသွင်းရန် ဘိုင်ဒင်သည် ဧပြီလတွင် ယူကရိန်းအတွက် အကူအညီဒေါ်လာ ၆၁ ဘီလီယံ ပါဝင်သော ဖြည့်စွက်ရန်ပုံငွေဥပဒေကြမ်းကို အတည်ပြုရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သည်။
“ဒါဟာအမေရိကန်ကို ပိုလုံခြုံစေမယ်။ ကမ္ဘာကြီးကို ပိုလုံခြုံစေမယ်။ ပြီးတော့ ဒါဟာ ကမ္ဘာမှာ အမေရိကန်ရဲ့ ဦးဆောင်မှုကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်နေတာဖြစ်ပါတယ်” ဟု ဘိုင်ဒင်က ဧပြီ ၂၄ ရက်တွင် ဥပဒေကြမ်းကို လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့သည်။ ယူကရိန်းအတွက် အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၁ ဘီလီယံ စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ အကူအညီပေးရေး အစီအစဉ်ကို ထိုနေ့တွင်ပင် ကြေညာခဲ့သည်။
သသို့ရာတွင် ပင်တဂွန်က ကိ့ဗ်ကို ပေးပို့နိုင်ခဲ့သည့် လက်နက်များနှင့် ပစ္စည်းများ သိုလှောင်မှု လျော့နည်းနေသောကြောင့် အကူအညီပေးရေး ပက်ကေ့ခ်ျများကို တင်ပို့ခြင်းသည် မြန်မြန်ဆန်ဆန် ကျဆင်းသွားခဲ့ပါသည်။
ဓာတ်ပုံ။
ပင်ဆယ်ဗေးနီးယားပြည်နယ်၊ စခရန်တွန်မြို့ ရှိ တပ်မတော်ခဲယမ်းမီးကျောက်စက်ရုံသို့ သမ္မတဗလာဒီမာဇလန်းစကီး လာရောက်လည်ပတ်စဉ်အတွင်း ခဲယမ်းများကို မြင်တွေ့ရသည်။
ယူကရိန်းသမ္မတရုံး/dpa/AP