နိုဝင်ဘာလ (၂၂) ရက်။
ဂါဇာကမ်းမြောင်ဒေသမှာ ဖြစ်ပွားနေတဲ့ တိုက်ပွဲတွေ ချက်ချင်းရပ်ပြီး ခြွင်းချက်မရှိ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး တောင်းဆိုတဲ့ ကုလသမဂ္ဂ လုံခြုံရေးကောင်စီရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်မူကြမ်းကို နိုဝင်ဘာလ ၂၀ ရက်နေ့က အမေရိကန်က ပယ်ချလိုက်ပါတယ်။ ပယ်ချရတဲ့အကြောင်းရင်းက ဓားစာခံတွေကို လွှတ်ပေးဖို့ အာမမခံနိုင်တဲ့အချက်ကြောင့် အမေရိကန် ဗီတိုအာဏာသုံးထားတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ အမေရိကန်သံအမတ် ရောဘတ်ဝုဒ်က “ကျွန်တော်တို့ စေ့စပ်ညှိနှိုင်းမှုကနေတစ်ဆင့် ဓားစာခံတွေ လွတ်မြောက်ရေး မပါရှိတဲ့ ခြွင်းချက်မရှိ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးကို မထောက်ခံနိုင်ကြောင်း ရှင်းလင်းစွာ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ ဟု ပြောဆိုခဲ့သည်။ ‘ဂါဇာမှာ အမေရိကန် နိုင်ငံသား ၇ ဦးကို ဓားစာခံအဖြစ် ဆက်လက် ချုပ်နှောင်ထားဆဲဖြစ်ပြီး “သူတို့ကို ကျွန်တော်တို့မေ့နေမှာ မဟုတ်ကြောင်း” သူက ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
အဲ့ဒီဆုံးဖြတ်ချက်ကို အမြဲတမ်းမဟုတ်တဲ့အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံ ၁၀ နိုင်ငံက လုံခြုံရေးကောင်စီကို အဆိုပြုခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ချက်ခြင်း ခြွင်းချက်မရှိ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးနဲ့ ဓားစာခံတွေအားလုံးကို ခြွင်းချက်မရှိ အမြန်ဆုံးပြန်လွှတ်ပေးဖို့ တောင်းဆိုခဲ့ပါတယ်။
ဒါကို တုံ့ပြန်တဲ့အနေနဲ့ အမေရိကန်တာဝန်ရှိသူတွေက ဓားစာခံတွေကို လွှတ်ပေးခြင်းမှာ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးအတွက် သတ်မှတ်ချက်တစ်ခုအဖြစ် မလုပ်ဆောင်နိုင်ခြင်းကြောင့် စကားလုံး မ လုံလောက်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ အဲ့ဒီဆုံးဖြတ်ချက်ကို သဘောတူညီချက်ရရှိနိုင်အောင် အလျှော့အတင်း လုပ်နိုင်မယ့် စကားလုံး မပါဝင်ကြောင်းနဲ့ အောက်တိုဘာ ၇ ရက် အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်မှုအတွက် ဟားမတ်စ်အား ရှုတ်ချခြင်းလည်း မပါဝင်ကြောင်း ရောဘတ်ဝုဒ်က စောဒကတက်ခဲ့သည်။
လုံခြုံရေးကောင်စီရဲ့ အမြဲတမ်းအဖွဲ့ဝင်ငါးနိုင်ငံအနက် အမေရိကန် တစ်နိုင်ငံတည်းက ဗီတိုအာဏာကို ကျင့်သုံးခဲ့ပါတယ်။ အရင်အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး ဆုံးဖြတ်ချက် (၃) ကြိမ်လုံးကိုလည်း အမေရိကန်က ပယ်ချခဲ့ပါတယ်။ အရင် ၃ ကြိမ်က မဲမပေးခဲ့တဲ့ဗြိတိန် အပါအဝင် အပစ်အခတ် ရပ်စဲရေး သဘောတူညီချက်ကို ကျန်လေးနိုင်ငံက ထောက်ခံမဲပေးခဲ့ကြပါတယ်။
မဲမခွဲမီ ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ အစ္စရေးသံအမတ်ကြီး Danny Danon က အဲ့ဒီဆုံးဖြတ်ချက်ကို အတည်ပြုခဲ့ပါက သစ္စာဖောက်မှုဖြစ်လိမ့်မယ်လို့ သတိပေးခဲ့ပါတယ်။
အမေရိကန်ရဲ့ ဗီတိုအာဏာသုံးမှုကို ပါလက်စတိုင်းအရာရှိတွေက ရှုတ်ချခဲ့ပါတယ်။ ဒုတိယ သံအမတ်ကြီး Majed Bamiya က “အရပ်သားတွေကို အစုလိုက်အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်ပိုင်ခွင့် မရှိဘူး၊ အရပ်သားပြည်သူ တစ်ရပ်လုံး အစာငတ်ခံပိုင်ခွင့် မရှိသလို လူတွေကို အတင်းအကျပ် ဖယ်ရှားပိုင်ခွင့်လည်း မရှိပါဘူး။ ဒီလို လုပ်ရပ်တွေကို ဂါဇာမှာ အစ္စရေးတို့က လုပ်နေတယ်။” လို့ ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။
သတင်းရင်းမြစ်။ CNN ဂျပန်။
အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၊ နယူးယောက်မြို့၊ ကုလသမဂ္ဂ လုံခြုံရေးကောင်စီ အစည်းအဝေးတွင် ရောဘတ်ဝုဒ် မိန့်ခွန်းပြောနေစဉ်/Michael M. Santiago/Getty Images