CNN- ၂၀၂၅ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၉ရက်-
ပထမအဆင့် သဘောတူညီချက် ရရှိ
• အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရန့် (Donald Trump) က ပဋိပက္ခကို အဆုံးသတ်ရန် ရည်ရွယ်သည့် ငြိမ်းချမ်းရေးအစီအစဉ်၏ “ ပထမအဆင့်” ကို အစ္စရေးနှင့် ဟားမတ်စ်တို့ သဘောတူညီခဲ့ကြပြီ ဟု ကြေညာခဲ့သည်။
• ထရန့်က တင်ပြသည့် အချက် ၂၀ ပါ အစီအစဉ်၏ အစိတ်အပိုင်းဖြစ်သော ဤအဆင့်တွင် တိုက်ပွဲများ ခေတ္တရပ်ဆိုင်းခြင်းနှင့် ဓားစာခံ/အကျဉ်းသား လဲလှယ်ခြင်း တို့ ပါဝင်သည်။
• ဟားမတ်စ် က သဘောတူညီချက်ကို အတည်ပြုခဲ့ပြီး ယင်းတွင် အစ္စရေးတပ်များ နယ်မြေမှ ဆုတ်ခွာခြင်း နှင့် ဓားစာခံများအတွက် အကျဉ်းသားလဲလှယ်ခြင်းတို့ ပါဝင်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ ထို့အပြင် အစ္စရေးက အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးကို အပြည့်အဝ အကောင်အထည်ဖော်ရန်အတွက် ထရန့်နှင့် အာမခံနိုင်ငံများ (ကာတာ၊ အီဂျစ်၊ တူရကီ) ကို တိုက်တွန်းခဲ့သည်။
• အစ္စရေးဝန်ကြီးချုပ် ဘန်ဂျမင် နေတန်ယာဟု (Benjamin Netanyahu) က “ ဘုရားသခင်၏ အကူအညီဖြင့် ၎င်းတို့ကို အားလုံး အိမ်ပြန်ခေါ်လာမည်” ဟု ပြောကြားကာ အစိုးရအဖွဲ့ကို ခေါ်ယူပြီး သဘောတူညီချက်ကို အတည်ပြုမည်ဟု ဆိုသည်။
ပထမအဆင့်၏ အဓိကအချက်များ
• ဓားစာခံများ လွှတ်ပေးခြင်း- ဟားမတ်စ်သည် ကျန်ရှိနေသော အသက်ရှင်လျက်ရှိသည့် ဓားစာခံ ၂၀ ဦးလုံးကို ယခုသီတင်းပတ်ကုန်တွင် လွှတ်ပေးရန် စီစဉ်နေကြောင်း သိရသည်။
• အကျဉ်းသားလဲလှယ်ခြင်း- ဓားစာခံများကို လဲလှယ်ရာတွင် တစ်သက်တစ်ကျွန်း ပြစ်ဒဏ်ကျခံနေရသော ပါလက်စတိုင်းအကျဉ်းသား ၂၅၀ ခန့် နှင့် စစ်ပွဲစတင်ချိန်မှ စ၍ ဖမ်းဆီးထားသည့် ပါလက်စတိုင်း ၁,၇၀၀ ဦး တို့ ပါဝင်မည်ဖြစ်သည်။
• အစ္စရေးတပ်များ ဆုတ်ခွာခြင်း- သဘောတူညီချက်တွင် အစ္စရေးက ၎င်း၏တပ်များ ကို ရေရှည်တည်တံ့သော ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် ပထမခြေလှမ်းအဖြစ် “ သဘောတူ ထားသော စည်း” သို့ ဆုတ်ခွာပေးရမည်ဟု ပါရှိပြီး၊ အစ္စရေးစစ်တပ်သည် ဧရိယာ၏ ၇၀% မှ ရုပ်သိမ်းမည်ဟု အချို့သတင်းများက ဖော်ပြသည်။
• အကူအညီများ: သဘောတူညီချက်သည် ဂါဇာသို့ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှု ဆိုင်ရာ အကူအညီများ ဝင်ရောက်နိုင်ရေး ကိုလည်း အာမခံမည်ဖြစ်သည်။
• အချိန်သတ်မှတ်ချက်: ဓားစာခံများနှင့် အကျဉ်းသားများ လဲလှယ်ခြင်းကို သဘောတူညီချက် အကောင်အထည်ဖော်ပြီးနောက် ၇၂ နာရီအတွင်း ပြီးစီးရန် မျှော်လင့် ထားပြီး၊ သဘောတူညီချက်ကို ကြာသပတေးနေ့တွင် လက်မှတ်ရေးထိုးရန် မျှော်လင့်ရသည်။
အမေရိကန်နှင့် ကြားခံလူများ၏ အခန်းကဏ္ဍ
သမ္မတထရန့်က ဤတိုးတက်မှုကို ချီးကျူးဂုဏ်ပြုခဲ့ပြီး ဓားစာခံအားလုံးကို “ မကြာမီ” လွှတ်ပေးမည်ဖြစ်ကာ ယင်းသဘောတူညီချက်သည် “ ခိုင်မာ၊ ရေရှည်တည်တံ့ပြီး ထာဝရငြိမ်းချမ်းရေး” ဆီသို့ ဦးတည်သည့် ပထမခြေလှမ်းဖြစ်ကြောင်း ပြောကြား ခဲ့သည်။
ကာတာ၊ အီဂျစ်နှင့် တူရကီ တို့၏ ကြားခံဆောင်ရွက်မှုဖြင့် အီဂျစ်တွင် ကျင်းပသည့် သွယ်ဝိုက်ဆွေးနွေးပွဲများတွင် အမေရိကန်မှ ထိပ်တန်းအရာရှိများ (အထူးသံတမန်များ အပါအဝင်) ပါဝင်ခဲ့ကြသည်။
ကျန်ရှိနေသော စိန်ခေါ်မှုများ
ပထမအဆင့်ကို သဘောတူညီခဲ့သော်လည်း ရေရှည်တည်တံ့သော ငြိမ်းချမ်းရေး အတွက် ပိုမိုခက်ခဲသော ပြဿနာများ ကျန်ရှိနေသေးသည်၊ ၎င်းတို့မှာ-ဟားမတ်စ်၏ လက်နက် ဖြုတ်သိမ်းရေး (အစ္စရေးနှင့် အမေရိကန်၏ အဓိက တောင်းဆို ချက်)။
အစ္စရေးတပ်များ အပြည့်အဝ၊ အဆင့်လိုက် ဆုတ်ခွာခြင်း အတိုင်းအတာနှင့် အချိန်ဇယား။
စစ်အပြီးတွင် ဟားမတ်စ် နှုတ်ထွက်ပြီးနောက် ဂါဇာကမ်းမြှာချောင်း၏ အနာဂတ် အုပ်ချုပ်မှု ကိစ္စများ ဖြစ်သည်။
ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ်၏ ဂါဇာသဘောတူညီချက်အပေါ် ထုတ်ပြန်ချက်
ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ် အန်တိုနီယို ဂူတာရက်စ် (António Guterres) က ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ ညနေပိုင်းတွင် ထုတ်ပြန်ချက်တစ်စောင် ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီး၊ ဂါဇာအပစ်အခတ် ရပ်စဲရေးနှင့် ဓားစာခံများ လဲလှယ်ရေး သဘောတူညီချက်ကို ကုလသမဂ္ဂအနေဖြင့် အပြည့်အဝ ထောက်ခံအကောင်အထည်ဖော်မည်ဖြစ်ကြောင်း အတည်ပြုပြောကြားခဲ့သည်။
ဂူတာရက်စ်က ကုလသမဂ္ဂသည် အဆိုပါသဘောတူညီချက်ကို “ အပြည့်အဝ အကောင် အထည်ဖော်မှုကို ထောက်ခံမည်” ဟု အလေးထား ပြောကြားခဲ့သည်။ အထူးသဖြင့်၊ အဖွဲ့အစည်းအနေဖြင့်-
• ရေရှည်တည်တံ့၍ စံနှုန်းပြည့်ဝသော လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှု အကူအညီများကို ပိုမိုတိုးမြှင့် ပေးပို့သွားမည်။
• ဂါဇာရှိ ပြန်လည်ထူထောင်ရေးနှင့် ပြန်လည်တည်ဆောက်ရေး ကြိုးပမ်းမှုများကို ရှေ့ရှုလုပ်ဆောင်သွားမည် ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။
၎င်းက ယခုလို “ အသည်းအသန်လိုအပ်နေသော အောင်မြင်မှု” ကို ဖော်ဆောင်ပေးနိုင်ခဲ့သည့် အမေရိကန်၊ ကာတာ၊ အီဂျစ်နှင့် တူရကီတို့၏ သံတမန်ရေးရာ ကြိုးပမ်းအားထုတ်မှုများကို ချီးကျူးဂုဏ်ပြုခဲ့သည်။
အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ်က ပါဝင်ပတ်သက်သူအားလုံးကို “ သဘောတူညီချက်၏ စည်းကမ်းချက်များကို အပြည့်အဝလိုက်နာရန်” တိုက်တွန်းခဲ့ပြီး အဓိကတောင်းဆို ချက်များကို အလေးပေးပြောကြားခဲ့သည်-
• ဓားစာခံအားလုံးကို ဂုဏ်သိက္ခာရှိစွာ လွှတ်ပေးရမည်။
• အမြဲတမ်း အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးကို အာမခံချက်ရှိရမည်။
• တိုက်ပွဲများမှာ “ အပြီးတိုင် ရပ်တန့်ရမည်” ။
• လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ ပစ္စည်းများနှင့် မရှိမဖြစ်လိုအပ်သော ကုန်သွယ်ရေးပစ္စည်းများ ဂါဇာသို့ ချက်ချင်းနှင့် အတားအဆီးမရှိ ဝင်ရောက် နိုင်ရေးကို သေချာစေရမည်။
ဂူတာရက်စ်က ကြာရှည်ဖြစ်ပွားနေသော ပဋိပက္ခကို အဆုံးသတ်ရန် တောင်းဆိုချက်ဖြင့် နိဂုံးချုပ်ခဲ့ပြီး “ ဒုက္ခဝေဒနာများ အဆုံးသတ်ရမည်” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။


