CNN- ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၇ရက်
အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ လုံခြုံရေးအမြင့်ဆုံး အကျဉ်းထောင်တစ်ခုရှိ သူ၏ အခန်းငယ်လေးထဲမှ လောရန့်စ် ဘစ်ရှ်နွိုင် (Lawrence Bishnoi) သည် ပြစ်မှုဆိုင်ရာ အင်ပါယာတစ်ခုကို စေခိုင်းအုပ်ချုပ်နေသည်ဟု စွပ်စွဲခံထားရသည်။
၃၂ နှစ်အရွယ် ဂိုဏ်းခေါင်းဆောင်ဖြစ်သူ ၎င်းသည် ဘောလိဝုဒ်စူပါစတားတစ်ဦးကို ခြိမ်းခြောက်ခြင်း၊ ပေါ့ပ်အဆိုတော်တစ်ဦးကို သတ်ဖြတ်ခြင်းနှင့် ကမ္ဘာ့တစ်ဝက်ကွာဝေးသော နေရာတစ်ခုတွင် နိုင်ငံရေးလုပ်ကြံသတ်ဖြတ်မှုတစ်ခုကို စနစ်တကျ စီစဉ်ဆောင်ရွက်ခြင်း တို့ဖြင့် စွပ်စွဲခံထားရသည်။ ၎င်းသည် လက်ရှိတွင် ရာဇဝတ်မှုကျူးလွန်ရန် ပူးပေါင်းကြံစည်မှု၊ အဓမ္မငွေညှစ်မှု၊ လူသတ်မှုနှင့် အကြမ်းဖက်လုပ်ရပ်များအပါအဝင် စွပ်စွဲချက်များစွာဖြင့် ထောင်ထဲတွင် ရှိနေသည်။
အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ ထိပ်တန်းစုံစမ်းစစ်ဆေးရေးအဖွဲ့ (NIA) က ဘစ်ရှ်နွိုင်သည် အကျဉ်းထောင် နောက်ကွယ်မှနေ၍ အဖွဲ့ဝင် ၇၀၀ ကျော် ပါဝင်သော ကြောက်မက်ဖွယ်ကောင်းသည့် ကွန်ရက်ကို ဦးဆောင်နေသည်ဟု ကြာမြင့်စွာကတည်းက စွပ်စွဲထားသည်။
ကနေဒါ၏ အကြမ်းဖက်အဖွဲ့အစည်းအဖြစ် သတ်မှတ်ခြင်း
ပြီးခဲ့သည့်လတွင် ကနေဒါနိုင်ငံ က အိန္ဒိယသည် ၎င်းတို့၏ ဂိုဏ်းကို အသုံးပြု၍ ကနေဒါ မြေပေါ်ရှိ ဆစ်ခ်သဘောထားကွဲလွဲသူများအား ရာဇဝတ်မှုများ ကျူးလွန်ရန် စေခိုင်း နေသည်ဟု စွပ်စွဲပြီးနောက် ဘစ်ရှ်နွိုင်သည် ကနေဒါနိုင်ငံမှ သတ်မှတ်ထားသော အကြမ်းဖက်အဖွဲ့အစည်း ၏ မျက်နှာစာတစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့သည်။
ထိုသတ်မှတ်ချက်ကြောင့် ဘစ်ရှ်နွိုင်သည် အိန္ဒိယ၏ နာမည်ကျော် ဂိုဏ်းခေါင်းဆောင်တစ်ဦး (နှင့် ၎င်း၏ဇာတိမြေတွင် လူသိများသောနာမည်) အဖြစ်မှ နိုင်ငံတကာမှ လိုချင်နေသော ခေါင်းဆောင် တစ်ဦးအဖြစ်သို့ မြင့်တက်လာခဲ့သည်။
ကနေဒါ ပြည်သူ့လုံခြုံရေးဝန်ကြီး ဂယ်ရီ အာနန္ဒာဆန်ဂါရီ (Gary Anandasangaree) က “ဘစ်ရှ်နွိုင်ဂိုဏ်း (Bishnoi Gang) သည် သတ်မှတ်ထားသော လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းများကို အကြမ်းဖက်မှု၊ အကြမ်းဖက်လုပ်ရပ်နှင့် ခြိမ်းခြောက်မှုများအတွက် ပစ်မှတ်ထားခဲ့သည်။ ဤရာဇဝတ်သား အကြမ်းဖက်အဖွဲ့ကို စာရင်းသွင်းခြင်းက ၎င်းတို့၏ ရာဇဝတ်မှုများကို ရင်ဆိုင်ဖြေရှင်းရန်နှင့် ရပ်တန့်ရန်အတွက် ပိုမို အစွမ်းထက်ပြီး ထိရောက်သော ကိရိယာ များကို ကျွန်တော်တို့ကို ပေးလိမ့်မည်” ဟု တနင်္လာနေ့တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။
ဘစ်ရှ်နွိုင်က ၎င်းအပေါ် စွဲချက်များနှင့် စွပ်စွဲချက်များစွာကို ငြင်းဆိုထားပြီး၊ ၎င်း၏ရှေ့နေက ကနေဒါ၏ နောက်ဆုံးစွပ်စွဲချက်များကို စုံစမ်းစစ်ဆေးရန် လိုအပ်ကြောင်း CNN သို့ ပြောကြား ခဲ့သည်။
နယူးဒေလီသည် နှစ်ပေါင်းများစွာ အေးခဲနေခဲ့သော ဆက်ဆံရေးကို ပြန်လည်ပြုပြင်ရန် ကြိုးပမ်းနေချိန်တွင် ဤသတ်မှတ်ချက်အပေါ် လူသိရှင်ကြား မှတ်ချက်ပေးခြင်း မရှိသေးပေ။
ရာဇဝတ်ကမ္ဘာ၏ ဗိသုကာ
ဘစ်ရှ်နွိုင်၏ ဇာတ်လမ်းသည် ရာဇဝတ်ကမ္ဘာ၏ ဆင်းရဲသားရပ်ကွက်များမှ စတင်ခဲ့ခြင်း မဟုတ်ပေ။
၎င်းသည် အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ ပန်ဂျပ်ပြည်နယ်၊ ဒူတာရာဝါလီ(Dutarawali )ဟုခေါ်သော လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေး ရွာငယ်လေးမှ လာသူဖြစ်သည်။ ဟာရီယာနာရဲတပ်သားတစ်ဦး၏ သားဖြစ်ပြီး မစ်ရှင်ကျောင်း တစ်ကျောင်းတွင် ပညာသင်ကြားခဲ့ကာ သူ၏ မိခင်က သားဖြစ်သူ အတွက် ကြီးမားသော အိပ်မက်များ ရှိခဲ့သည်။
ဂျာနယ်လစ်နှင့် စာရေးဆရာ ဂျူပင်ဒါဂျစ် ဆိုင်း (Jupinderjit Singh) က ဘစ်ရှ်နွိုင်သည် ပညာတတ်ပြီး “အလွန်ကောင်းမွန်သော မိသားစု” မှ ဆင်းသက်လာသည်ဟု ပြောကြား ခဲ့သည်။
ဘစ်ရှ်နွိုင်သည် ၂၀၁၀ ခုနှစ်ခန့်တွင် ဥပဒေပညာ သင်ယူရန် မြို့တော် ချန်ဒီဂရပ်(Chandigarh) သို့ ထွက်ခွာခဲ့ပြီး ထိုနေရာတွင် ကျောင်းသားနိုင်ငံရေး လှုပ်ရှားမှုများနှင့် ရုန်းရင်းဆန်ခတ် ပတ်ဝန်းကျင်က ၎င်းအား ဂိုဏ်းခေါင်းဆောင်အဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲစေခဲ့သည်။ ၂၀၂၃ ခုနှစ် စွဲချက်စာရင်းအရ ဘစ်ရှ်နွိုင်သည် “မကြာမီကာလအတွင်းမှာပင် ပန်ဂျပ်၊ ဟာရီယာနာ၊ ချန်ဒီဂါနှင့် ရာဂျာစသန်တို့တွင် အခြားဂိုဏ်းများနှင့် မဟာမိတ်ဖွဲ့ကာ ကြီးမားသော ရာဇဝတ်မှု အကြမ်းဖက်ကွန်ရက်တစ်ခု ကို တည်ဆောက်ခဲ့သည်” ဟု ဖော်ပြထားသည်။
သူသည် မိမိကိုယ်ကို ဘုရားတရားကိုင်းရှိုင်းသူနှင့် “ မျိုးချစ်ပုဂ္ဂိုလ်” အဖြစ် ပုံဖော်ထားပြီး မူးယစ်ဆေးဝါးသုံးစွဲခြင်းကို ရှောင်ရှားသည်ဟု ဆိုသည်။
ထောင်ထဲမှ စေခိုင်းခြင်းနှင့် နာမည်ကျော်သူများကို ခြိမ်းခြောက်ခြင်း
၂၀၁၅ ခုနှစ်တွင် ဘစ်ရှ်နွိုင် ဖမ်းဆီးခံရပြီးနောက်ပိုင်းတွင်လည်း ဥပဒေက ၎င်းအား ထိန်းချုပ်ထားနိုင်ခြင်းမရှိကြောင်း တွေ့ရှိခဲ့ရသည်။ “လောရန့်စ် ဘစ်ရှ်နွိုင်သည် ဂိုဏ်း၏ လုပ်ငန်းလည်ပတ်မှု အားလုံးကို အကျဉ်းထောင်အတွင်းမှ လုပ်ဆောင်သည်” ဟု ၎င်း၏ စွဲချက်စာရင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။
ဘစ်ရှ်နွိုင်သည် ၎င်း၏ ဂိုဏ်းကို ကြီးထွားလာစေရန်အတွက် လူငယ်များ စုဆောင်းရန် ဆိုရှယ်မီဒီယာကို အသုံးပြုခဲ့ပြီး ဂိုဏ်း၏ လုပ်ဆောင်ချက်များကို အမည်မဖော်ဘဲ လျှို့ဝှက်စွာ လုပ်ကိုင်လေ့ရှိသည်။
၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင် ဘစ်ရှ်နွိုင်သည် ဘောလိဝုဒ်စူပါစတား ဆာလ်မန် ခန်း (Salman Khan) ကို လူသိရှင်ကြား ခြိမ်းခြောက်မှုဖြင့် ကျယ်ပြန့်သော နာမည်ဆိုးကို ရရှိခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ဘစ်ရှ်နွိုင်ဂိုဏ်းက ပူဇော်သော သားကောင်ဖြစ်သည့် ဒရယ်မည်း သားကောင် နှစ်ကောင်ကို ခန်းက ၁၉၉၈ ခုနှစ်တွင် တရားမဝင် ဖမ်းဆီးခဲ့သည်ဟု စွပ်စွဲခံရခြင်းမှ ဆင်းသက်လာသည့် လက်စားချေမှု ဖြစ်သည်။
လေးနှစ်အကြာတွင် ရဲများက လမ်းပေါ်ဘဝ၏ ခက်ခဲမှုများကို သီချင်းစာသားဖြင့် မှတ်တမ်းတင်ခဲ့သည့် ပန်ဂျပ်ပေါ့ပ်အိုင်ကွန် စစ်ဒူ မူးစ်ဝါလာ (Sidhu Moosewala) ကို သတ်ဖြတ်ရန် ဘစ်ရှ်နွိုင်က ကြံစည်ခဲ့သည်ဟု စွပ်စွဲခဲ့သည်။
နိုင်ငံတကာအထိ လက်လှမ်းမီခြင်း
အကျဉ်းထောင်တွင် ဆယ်စုနှစ်နီးပါး ကုန်ဆုံးခဲ့သော်လည်း ဘစ်ရှ်နွိုင်၏ လွှမ်းမိုးမှုသည် အမေရိကန်၊ ဒူဘိုင်းနှင့် ကနေဒါတို့တွင် လည်ပတ်နေသည့် နိုင်ငံဖြတ်ကျော် ရာဇဝတ် အဖွဲ့အစည်း အဖြစ် ကူးစက်ပြန့်ပွားခဲ့သည်ဟု စွပ်စွဲချက်များတွင် ဖော်ပြထားသည်။
ပြီးခဲ့သည့်နှစ်တွင် ကနေဒါအာဏာပိုင်များက ဘစ်ရှ်နွိုင်အား ၎င်းတို့မြေပေါ်ရှိ ဆစ်ခ်ခွဲထွက် ရေးသမားများကို ပစ်မှတ်ထားခြင်းနှင့် ချိတ်ဆက်ခဲ့ပြီး ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် ဗြိတိသျှကိုလံဘီယာ၌ သေနတ်ဖြင့် ပစ်သတ်ခံခဲ့ရသော လှုပ်ရှားတက်ကြွသူ ဟာဒီပ် ဆင်း နစ်ဂျာ (Hardeep Singh Nijjar) ကို သတ်ဖြတ်မှုလည်း ပါဝင်ခဲ့သည်။
ကနေဒါနိုင်ငံတွင် အကြီးဆုံး ဆစ်ခ်လူဦးရေထဲမှ တစ်ခုရှိနေခြင်းကြောင့် အိန္ဒိယက ကနေဒါ သည် ဆစ်ခ်အစွန်းရောက်များကို ခိုလှုံခွင့်ပေးနေသည်ဟု ကြာရှည်စွာ စွပ်စွဲထားသည်။ အပြန်အလှန်အနေဖြင့် ကနေဒါကလည်း “လောရန့်စ် ဘစ်ရှ်နွိုင်ဂိုဏ်းကဲ့သို့သော ရာဇဝတ် အဖွဲ့အစည်းများကို” အသုံးပြု၍ ကနေဒါနိုင်ငံသားများအပေါ် အကြမ်းဖက်မှုများ လုပ်ဆောင်ရန် အိန္ဒိယက စီစဉ်ပေးနေသည်ဟု စွပ်စွဲခဲ့သည်။
ကနေဒါအစိုးရက ယခုအခါ တရားဝင် အကြမ်းဖက်အဖွဲ့အစည်းအဖြစ် သတ်မှတ်ထားသည့် ဘစ်ရှ်နွိုင်ဂိုဏ်းကို ပြည်ပရောက် လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းများအပေါ် အကြမ်းဖက်လှုပ်ရှားမှုများ ဆင်နွှဲခြင်း ဖြင့် စွပ်စွဲထားသည်။
ကနေဒါနိုင်ငံ၏ ဆစ်ခ်ကမ္ဘာ့အဖွဲ့အစည်း (World Sikh Organization) ကလည်း “ဘစ်ရှ်နွိုင် ဂိုဏ်းသည် ကနေဒါရှိ ဆစ်ခ်များအပေါ် နိုင်ငံဖြတ်ကျော် ဖိနှိပ်မှုများအတွက် အိန္ဒိယ၏ လှုပ်ရှားမှုတွင် အဓိကကျသော အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်ခဲ့သည်” ဟု စွပ်စွဲခဲ့သည်။ ဤသတ်မှတ်ချက်သည် ကနေဒါအာဏာပိုင်များအား ပိုင်ဆိုင်မှုများ ထိန်းချုပ်ခြင်း၊ ရန်ပုံငွေများ ပိတ်ဆို့ခြင်းနှင့် အဖွဲ့နှင့် ဆက်နွှယ်သူ မည်သူ့ကိုမဆို တရားစွဲဆိုနိုင်ရန် ပိုမိုကျယ်ပြန့်သော အာဏာအသစ်များကို ပေးအပ်လိုက်သည်။

