CNN- ၂၀၂၅ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၁၉ရက်
အစ္စရေးလ်နှင့် ဟားမတ်စ်တို့အကြား အမေရိကန်၏ ကြားဝင်စေ့စပ်မှုဖြင့် ရရှိထားသည့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးကို ချိုးဖောက်သည်ဟု အစ္စရေးလ်က စွပ်စွဲပြီးနောက် ဂါဇာပေါ်သို့ တနင်္ဂနွေနေ့က လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုများစွာ ပြုလုပ်ခဲ့ရာ၊ ယင်းအခြေအနေသည် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးအတွက် ပထမဆုံးသော ကြီးမားသည့် စမ်းသပ်မှု ဖြစ်လာခဲ့သည်။
အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး ချိုးဖောက်မှုနှင့် တိုက်ခိုက်မှုများ
အစ္စရေးလ်စစ်ဘက်အရာရှိတစ်ဦး၏ ပြောကြားချက်အရ ဟားမတ်စ်တပ်ဖွဲ့ဝင်များသည် ရာဖာ (Rafah) တွင် အစ္စရေးလ်တပ်ဖွဲ့များကို ဒုံးပျံပစ်လောင်ချောင်းများ (rocket-propelled grenades) နှင့် စနိုက်ပါ သေနတ်များ (sniper fire) ဖြင့် ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်ခဲ့သောကြောင့် အစ္စရေးလ်ကလည်း ယင်းဒေသကို တိုက်ခိုက်မှုများ ပြန်လည်ပြုလုပ်ခဲ့ကြောင်း သိရသည်။
အခြားစစ်ဘက်အရာရှိတစ်ဦး၏ အဆိုအရ တနင်္ဂနွေနေ့တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သော ဖြစ်စဉ် သုံးခု၌ ဟားမတ်စ်သည် အဝါရောင်မျဉ်း (Yellow Line)—အစ္စရေးလ်တပ်ဖွဲ့များ အပစ်အခတ် ရပ်စဲရေး သဘောတူညီချက်အရ နောက်ဆုတ်ထားရမည့် မျဉ်း—ကို ကျော်လွန်၍ အစ္စရေးလ် တပ်ဖွဲ့များကို ပစ်ခတ်ခဲ့သည်။
ရာဖာ ဖြစ်စဉ်နှင့် နီးစပ်သည့် သတင်းရင်းမြစ်တစ်ခုက အစ္စရေးလ်တပ်ဖွဲ့ဝင်များ ထိခိုက် ဒဏ်ရာရမှု ရှိခဲ့ကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပြီး၊ ထိုဖြစ်စဉ်မှာ အဝါရောင်မျဉ်း နောက်ကွယ်တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။
ဆေးရုံများနှင့် မျက်မြင်သက်သေများက ဂါဇာဒေသအနှံ့ အစ္စရေးလ်၏ တိုက်ခိုက်မှု များကြောင့် အနည်းဆုံး လူ ၈ ဦး သေဆုံးခဲ့သည် ဟု သတင်းပေးပို့ခဲ့ကြသည်။
အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး စတင်ခဲ့သည့် ကိုးရက်တာကာလအတွင်း နှစ်ဖက်စလုံးက တစ်ဖက်ကို တစ်ဖက် သဘောတူညီချက် ချိုးဖောက်သည်ဟု စွပ်စွဲခဲ့ကြသော်လည်း တနင်္ဂနွေနေ့မှ ဖြစ်စဉ် များသည် အပြင်းထန်ဆုံး ဖြစ်ရပ်များ ဖြစ်လာခဲ့သည်။
နှစ်ဖက် တုံ့ပြန်မှုနှင့် ဖိအားများ
ဟားမတ်စ် ကမူ တနင်္ဂနွေနေ့ ထုတ်ပြန်ချက်တွင် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးကို ဆက်လက် လိုက်နာ ကြောင်း ပြောကြားပြီး၊ ၎င်း၏ စစ်ရေးဌာနခွဲဖြစ်သော အယ်လ် ကာစမ် ဘရီဂိတ် (Al Qassam Brigades – AQB) ကလည်း ရာဖာတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် မည်သည့်ဖြစ်ရပ် သို့မဟုတ် ရုန်းရင်းဆန်ခတ်မှုမျိုးကိုမျှ မသိရှိကြောင်း ငြင်းဆိုကာ “ ဂါဇာကမ်းမြှောင် တစ်လျှောက်လုံး တွင် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးကို လိုက်နာရန် ကတိပြုထားသည်” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။
ဝန်ကြီးချုပ် ဘန်ဂျမင် နေတန်ညာဟု (Benjamin Netanyahu) သည် လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ အကြံပေးအဖွဲ့များနှင့် အစည်းအဝေးပြုလုပ်ခဲ့ပြီး ဂါဇာရှိ “ အကြမ်းဖက်ပစ်မှတ်များ” ကို “ အင်အားသုံး၍ တုံ့ပြန်တိုက်ခိုက်ရန်” ညွှန်ကြားခဲ့သည်။
ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး အစ္စရေးလ် ကတ်ဇ် (Israel Katz) က “ ဟားမတ်စ်သည် အပစ်အခတ် ရပ်စဲရေးကို ချိုးဖောက်ခြင်းနှင့် ပစ်ခတ်မှုတိုင်းအတွက် ကြီးမားသော နစ်နာကြေး ပေးရမည် ဖြစ်ပြီး၊ သတင်းစကားကို နားမလည်ပါက ကျွန်ုပ်တို့၏ တုံ့ပြန်မှု အရှိန်အဟုန်ကို ဆက်လက် တိုးမြှင့်သွားမည်” ဟု သတိပေးပြောကြားခဲ့သည်။
နေတန်ညာဟုသည် ၎င်း၏ ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့ကို ထောက်ခံသည့် လက်ယာအစွန်းရောက် ပါတီများ ထံမှ ဖိအားများ ရင်ဆိုင်နေရပြီး အမျိုးသားလုံခြုံရေးဝန်ကြီး အီတမာ ဘင် ဂဗီယာ (Itamar Ben Gvir) က ဂါဇာစစ်ပွဲကို “ အင်အားအပြည့်ဖြင့် ပြန်လည်စတင်ရန်” တောင်းဆိုခဲ့သည်။
ဟားမတ်စ်နှင့် ပြိုင်ဘက်အုပ်စုများ ပဋိပက္ခ
ရာဖာဖြစ်စဉ်နှင့် ပတ်သက်၍ အသေးစိတ် မသိရသေးသော်လည်း ၎င်းသည် တနင်္ဂနွေနေ့ နံနက်ပိုင်းတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး၊ ထိုအချိန်၌ ဟားမတ်စ်၏ ပြည်တွင်းလုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ ရာဒါအာ (Rada’a) က အစ္စရေးလ်ကျောထောက်နောက်ခံပြုထားသော လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တစ်ခု၏ “ ပုန်းခိုရာနေရာ” ကို ပစ်မှတ်ထားတိုက်ခိုက်နေကြောင်း ဟားမတ်စ်က ပြောကြားခဲ့သည်။ (အစ္စရေးလ်သည် ပြီးခဲ့သည့် ဇွန်လက ဟားမတ်စ်ကို တန်ပြန်ရန်အတွက် ထိုကဲ့သို့သော လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များစွာကို လက်နက်တပ်ဆင်ပေးနေကြောင်း အတည်ပြုခဲ့ဖူးသည်။)
အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး စတင်ပြီးနောက်ပိုင်း ဟားမတ်စ်သည် “ လုံခြုံရေးလှုပ်ရှားမှု” ဟူသော အမည်ဖြင့် “ သစ္စာဖောက်များ၊ ကြေးစားစစ်သားများ၊ ခိုးဆိုးဓားပြများ၊ နှင့် ဇိုင်ယွန်ဝါဒီရန်သူ (Zionist enemy) များနှင့် ပူးပေါင်းသူများ” ကို ပစ်မှတ်ထား၍ နှိမ်နင်းမှုများ လုပ်ဆောင် ခဲ့သည်။
ဤပြည်တွင်းတိုက်ခိုက်မှုများကြောင့် ဂါဇာတွင် လုံခြုံရေးမတည်ငြိမ်မှုများ ဖြစ်ပေါ်နေပြီး၊ ဟားမတ်စ်နှင့် ပြိုင်ဘက်အုပ်စုများအကြား အကြမ်းဖက်မှုများ ပေါ်ပေါက်ခဲ့ရာ ဂါဇာစီးတီးရှိ ရင်ပြင်တစ်ခုတွင် လူ ၈ ဦးကို လူမြင်ကွင်း၌ ကွပ်မျက်သည့် ဖြစ်ရပ်မျိုးလည်း ပါဝင်သည်။
ဓားစာခံ အခြေအနေ
တိုက်ခိုက်မှုများ ပြန်လည်ဖြစ်ပွားနေစဉ်အတွင်း AQB က ဓားစာခံအလောင်းတစ်ခုကို ထပ်မံတွေ့ရှိကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပြီး “ ကွင်းဆင်းအခြေအနေများ ခွင့်ပြုပါက ယနေ့ လွှဲပြောင်းပေးမည်” ဟု ဆိုသည်။
AQB က အစ္စရေးလ်စစ်တပ်၏ မည်သည့်တိုက်ခိုက်မှု တိုးမြှင့်မှုကိုမဆို “ ရှာဖွေခြင်း၊ တူးဖော်ခြင်းနှင့် အလောင်းများ ပြန်လည်ရယူခြင်းတို့ကို အဟန့်အတားဖြစ်စေမည်” ဟု သတိပေးခဲ့သည်။
ဟားမတ်စ်သည် သဘောတူညီချက်အရ သေဆုံးသွားသော ဓားစာခံ ၂၈ ဦးအနက် ၁၂ ဦး၏ ရုပ်အလောင်းများကို အစ္စရေးလ်ထံ လွှဲပြောင်းပေးခဲ့ပြီး ယင်းအလောင်းများကို တရားဝင် ခွဲခြားသတ်မှတ်ပြီး ဖြစ်သည်။
အစ္စရေးလ်ကလည်း ဟားမတ်စ်အား သေဆုံးသူဓားစာခံအားလုံးကို ပြန်လည် ပေးအပ်ရန် နှောင့်နှေးနေသည်ဟု စွပ်စွဲကာ အရေးကြီး နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်ဂိတ် တစ်ခုကို နောက်ထပ်အသိမပေးမချင်း ပိတ်ထားခဲ့သည်။
