နောက်ဆုံးတင်ဆက်ထားသည်မှာ 2025 ခုနှစ်၊ ဖေ‌ဖော်ဝါရီလ 9 ရက်

မြန်မာသတင်း

မြန်မာသတင်း

တရုတ်ကုမ္ပဏီက မံစီနယ်မှာ မြေရှားသတ္တုကို တူးဖော်နေ၊ ဒေသခံများ အလုံးအရင်းဖြင့် ကန့်ကွက်

KIO ထိန်းချုပ်နယ်မြေ ကချင်ပြည်နယ်၊ ဗန်းမော်ခရိုင်၊ မံစီမြို့နယ်က အင်ဘာပါကျေးရွာအနီးမှာ တရုတ်လူမျိုးတွေပါဝင်တဲ့ ကုမ္ပဏီတခုက မြေရှားသတ္တု တူးဖော် ဖို့ ပြင်ဆင်နေတာကို ဒေသခံတွေက ကန့်ကွက် ဆန္ဒပြခဲ့ကြတယ်လို့ သိရပါတယ်။
အင်ဘာပါကျေးရွာနဲ့ ဒိန်ဆိန်းပါကျေးရွာတွေက ကစ်သလစ်အသင်းတော်၊ ကချင်နှစ်ခြင်း ခရစ်ယာန် ဘာသာရေးခေါင်း ဆောင်တွေနဲ့ ဒေသခံ ၃၀၀ ကျော်က မြေရှားသတ္တု တူးဖော်ဖို့ ပြင်ဆင်နေတဲ့ ကုမ္ပဏီကို ဇန်နဝါရီ (၁၃) ရက်မှာ ကန့်ကွက် ဆန္ဒပြခဲ့ကြတာပါ။


အဲဒီကုမ္ပဏီကို တရုတ်လူမျိုးတွေက ကျောထောက်နောက်ခံပြုထားတာ ဖြစ်ပေမယ့် ကုမ္ပဏီအမည်ကိုတော့ မသိကြရဘူးလို့ ဒေသခံတွေက ဆိုပါတယ်။ အင်ဘာပါနဲ့ ဒိန်ဆိန်းပါဒေသတွေမှာ မြေရှားသတ္တု တူးဖော်တာကို လုံးဝရပ်သွားတဲ့အထိ ကန့်ကွက်သွားမယ်လို့ လုံခြုံရေးအရ အမည်မဖော်လိုတဲ့ ဦးဆောင်ကန့်ကွက်သူတွေက ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ အခုလို ကန့် ကွက်တာ ဟာ KIO ကို ကန့်ကွက်နေတာမျိုးမဟုတ်ဘဲ မြေရှားသတ္တုဟာ ဒေသခံတွေအတွက် အန္တရာယ်ဖြစ်နိုင်တဲ့ တူးဖော်မှု ဖြစ်နေလို့ ကန့်ကွက်တာလို့ ဆိုပါတယ်။


ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၂ ဒီဇင်ဘာ ၁၄ ရက်ကလည်း အင်ဘာပါ ကျေးရွာအနီးတစ်ဝိုက်မှာ မြေရှားသတ္တုတူးဖော်ဖို့ ပြင်ဆင်မှုတွေရှိလာနေတာကို ရပ်တန့်ပေးဖို့ အင်ဘာပါကျေးရွာအပါအဝင် အဲအနီးတစ်ဝိုက်က အသင်းတော် ရှစ်ခုက ဘာသာရေးခေါင်းဆောင်တွေနဲ့ ဒေသခံတွေက KIO ထံ ကန့်ကွက်စာ ပို့ခဲ့ပါသေးတယ်။ ဒီဒေသမှာ မြေရှားသတ္တု တူးဖော်ဖို့အတွက် တရုတ်လူမျိုးတွေပါဝင်တဲ့ ကုမ္ပဏီဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၂ ခုနှစ် စက်တင်ဘာ ၂၁ ရက် နေ့မှာ ကနဦး လာရောက်စမ်းသပ်မှုတွေ ပြုလုပ်ခဲ့ပြီးနောက် ၂၀၂၂ နှစ်ကုန်ပိုင်းမှာ စက်ပစ္စည်းအစုံအလင်နဲ့ ဝင်ရောက်လာတာ ဖြစ်ပါတယ်။


KIO ထိန်းချုပ်နယ်မြေ မိုင်ဂျာယန်ဒေသ အင်ခေါင်းပါ စစ်ဘေးဒုက္ခသည်စခန်း အနီး မထန်ကျေးရွာနဲ့ ဂျခရိုင် ကျေးရွာဘက်တွေမှာလည်း KIO ရဲ့ ခွင့်ပြုချက်နဲ့အတူ မြေရှားသတ္တုတွေ အကြီးအကျယ် တူးဖော်နေတယ် လို့လည်း ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။ မြေရှားသတ္တုတူးဖော်တဲ့အခါ အောက်ဇားလစ် အက်စစ် (Oxalic acid) နဲ့ အမိုနီယမ် ဘိုင်-ကာဘွန်နိတ် (Ammo-nium bi-carbonate) လို အားပြင်းအက်စစ် ငါးမျိုးလောက်ကို သတ္တုရှိနိုင်မယ့် တောင်သားနဲ့ မြေပြင်တွေထဲ ထိုးသွင်းပြီး ရှာဖွေတူးဖော်ရတာလို့ သတ္တုတူးဖော်ရေးလုပ်ငန်း ကျွမ်းကျင်သူတစ်ဦးက ပြောကြားထားပါတယ်။


အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၊ ဟားဗတ်တက္ကသိုလ်က ထုတ်ဝေတဲ့ မဂ္ဂဇင်းတစ်ခုဖြစ်တဲ့ The Harvard International Review ရဲ့ အချက်အလက်အရ ၂၀၁၇ မေလကနေ ၂၀၂၁ ဩဂုတ်လအထိ မြန်မာနိုင်ငံမှာ မြေရှားသတ္တုတန်ချိန် တစ်သိန်းလေးသောင်းကျော် ထုတ်လုပ်ခဲ့ပြီး အဲဒီပမာဏ ထုတ်ဖော်ဖို့ အန္တရာယ်ရှိ စွန့်ပစ်ပစ္စည်း (overall toxic waste) ၂၈၄ မီလီယံ တန်ချိန်၊ ရေဒီယိုသတ္တိကြွစွန့်ပစ်ပစ္စည်း (radioactive waste) ၀.၁၄ မီလီယံတန်ချိန်နဲ့ အန္တရာယ်ရှိ ဓာတ်ငွေ့ (waste gas) ၄၉၅ ဘီလီယံဂါလန်ထိ ထွက်ရှိတာကို တွေ့ရပါတယ်။


ကချင်ပြည်နယ် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်အရေး လုပ်ရှားသူတစ်ဦးကလည်း မြေရှားသတ္တု တူးဖော်မှုဟာ အန္တရာယ်များတဲ့ သတ္တုတူးဖော်မှုဖြစ်တဲ့အတွက် ရပ်တန့်ပေးဖို့ လိုအပ်တယ်လို့ ပြောပါတယ်။ လျှပ်စစ်ပစ္စည်း အများအပြားထုတ်လုပ်တဲ့ တရုတ်နိုင်ငံရဲ့ လိုအပ်ချက်ကြောင့် Rare Earth လို့ခေါ်တဲ့ မြေရှားသတ္တုကို ကချင်ပြည်နယ်က ချီဖွေ၊ ပန်ဝါဒေသမှာ တရုတ်ကုမ္ပဏီတွေ လာရောက်တူးဖော်နေပြီး လုပ်ကွက်ပေါင်း ၃၀၀ မှာ အားပြင်းအက်စစ် သတ္တုရည်ကန်ပေါင်း ၂၇၀၀ ကျော်ကို တွေ့ရတယ်လို့ ၂၀၂၂ ခုနှစ် သြဂုတ် ၉ ရက်နေ့ထုတ် Global Witness အစီရင်ခံစာက ဖော်ပြပါတယ်။


အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု ဘူမိဗေဒလေ့လာရေးဌာန USGS ရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်အရ ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၁ ခုနှစ်အတွင်း တစ်ကမ္ဘာလုံး အတိုင်းအတာနဲ့ မြေရှားသတ္တုတန်ချိန် နှစ်သိန်း ရှစ်သောင်းလောက်ထွက်ရှိခဲ့ပြီး အဲဒီအထဲမှာ တရုတ်နိုင်ငံက တန်ချိန် တစ်သိန်း ခြောက်သောင်း ရှစ်ထောင်နဲ့ ပထမ၊ အမေရိကန်က တန်ချိန် လေးသောင်း သုံးထောင် နဲ့ ဒုတိယ၊ မြန်မာနိုင်ငံက တန်ချိန် နှစ်သောင်း ခြောက်ထောင်နဲ့ တတိယ အများဆုံး တူးဖော်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။

Era’sEyes | REF : RFA | Video – CJ | Edit By: Era’s Eye

(လွတ်လပ်သည့် မီဒီယာအဖြစ် ရေရှည်ရပ်တည်နိုင်ရေး သင်တို့အကူအညီလိုအပ်နေပါသည်။ ဤနေရာတွင် www.eraseye.com/donation နှိပ်၍ လှူဒါန်းနိုင်ပါသည်)

ဆက်စပ်သတင်းများ

1027 Operations မြန်မာသတင်း

သီပေါမြို့အဝင်မုခ်ဦးပုံစံ TNLA ပြောင်းလဲတဲ့‌အပေါ် သျှမ်းအရပ်ဖက်အင်အားစုတွေ ကန့်ကွက်

  • 2025 ခုနှစ်၊ ဖေ‌ဖော်ဝါရီလ 8 ရက်
  • 9 Views
ဖေဖော်ဝါရီလ (၈)ရက်။ TNLA က သီပေါမြို့အဝင်ဆိုင်းဘုတ်ကို ပုံစံပြောင်းလဲခဲ့တာနဲ့ပတ်သက်ပြီး သျှမ်းအရပ်ဖက်အင်အားစုတွေက ဒီကနေ့မှာ ကြေညာချက်တစ်စောင် ထုတ်ပြန်ခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။ သီပေါမြို့ကို
မြန်မာသတင်း

စစ်ကောင်စီ လုံခြုံရေးတင်းကြပ်ထားတဲ့ ရန်ကုန်မှာ အာဏာရှင်တော်လှန်တဲ့ လှုပ်ရှားမှုပြုလုပ်

  • 2025 ခုနှစ်၊ ဖေ‌ဖော်ဝါရီလ 8 ရက်
  • 6 Views
ဖေဖော်ဝါရီလ (၈)ရက်။ ဒီကနေ့ ရန်ကုန်မြို့ရှိ လူစည်ကားတဲ့ ဈေးတစ်ခုမှာ စစ်အာဏာရှင်တေယ်လှန်တဲ့ လှုပ်ရှားမှုတရပ်ကို တော်လှန်ရေးအင်အားစုတွေက ပြုလုပ်ခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။ စစ်ကောင်စီ
မြန်မာသတင်း

မြန်မာ့နိုင်ငံရေးပြဿနာ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်မပါဘဲ ပြေလည်ဖို့လမ်းစ ရရှိမှာမဟုတ်ဘူးလို့ NLD ထုတ်ပြန်

  • 2025 ခုနှစ်၊ ဖေ‌ဖော်ဝါရီလ 8 ရက်
  • 6 Views
ဖေဖော်ဝါရီလ (၈)ရက်။ မြန်မာ့နိုင်ငံရေးပြဿနာ ဖြေရှင်းရာမှာ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်မပါဝင်ဘဲ ပြေလည်ဖို့လမ်းစ ရရှိမှာမဟုတ်ဘူးလို့ NLD ပါတီရဲ့ ဒီကနေ့မှာ ထုတ်ပြန်ထားချက်အရ သိရပါတယ်။ ဒီကနေ့ နံနက် (၉)နာရီအချိန်က NLD အဖွဲ့ချုပ် ဒုတိယဗဟိုကော်မတီရဲ့ ကြားကာလပဉ္စမအကြိမ် အစည်းအဝေးကို
မြန်မာသတင်း

ပွင့်ဖြူမြို့နယ်မှာ အင်အား (၃၀၀)ခန့်ရှိ စစ်ကောင်စီနဲ့ ပျုစောထီး ပူးပေါင်းစစ်ကြောင်း တိုက်ခိုက်ခံရ

  • 2025 ခုနှစ်၊ ဖေ‌ဖော်ဝါရီလ 8 ရက်
  • 22 Views
ပွင့်ဖြူမြို့နယ်မှာ အင်အား (၃၀၀)ခန့်ရှိ စစ်ကောင်စီနဲ့ ပျုစောထီး ပူးပေါင်းစစ်ကြောင်း တိုက်ခိုက်ခံရ စစ်ကောင်စီဘက်က (၁၅)ဦးကျော်သေဆုံးပြီး (၂၀)ဦးကျော် ဒဏ်ရာရရှိခဲ့ ဖေဖော်ဝါရီလ (၈)ရက်။ ဖေဖော်ဝါရီလ (၁)ရက်နေ့ နေ့လယ် (၁၂)နာရီခန့်က” ပွင့်ဖြူမြို့မှာ စလင်းအခြေစိုက် တပ်ရင်း(၃)ခု
မြန်မာသတင်း

စစ်တွေမြို့ပေါ်ရှိ စစ်ကောင်စီတပ်စခန်းတွေ ဟောင်ဝှစ်ဇာတွေ အတွဲလိုက်ဒုံးတွေနဲ့ ပစ်ခတ်ခံရ

  • 2025 ခုနှစ်၊ ဖေ‌ဖော်ဝါရီလ 8 ရက်
  • 10 Views
ဖေဖော်ဝါရီလ (၈)ရက်။ ဒီကနေ့ နံနက်ပိုင်းကစပြီး စစ်တွေမြို့ပေါ်ရှိ စစ်ကောင်စီတပ်စခန်းတွေကို AA က ဟောင်ဝှစ်ဇာတွေ၊ အတွဲလိုက်ဒုံးတွေနဲ့ တပြိုင်ထဲ ပစ်ခတ်ခဲ့တယ်လို့ စစ်ရေးသတင်းအရင်းအမြစ်တွေထံက သိရပါတယ်။ “ ညနက်ပိုင်းအချိန်ကစပြီး နံနက်အစောပိုင်းအချိန်အထိ စစ်တွေမြို့ပေါ်က စကစတပ်စခန်းတွေကို AA
မြန်မာသတင်း

အကျဉ်းထောင်တွေမှာ နိုင်/ကျဉ်းမိသားစုဝင်တွေဆီကနေ ထောင်ဝန်ထမ်းတွေက ငွေလိမ်တောင်းတာတွေ ဆိုးရွာစွာကျူးလွန်နေ

  • 2025 ခုနှစ်၊ ဖေ‌ဖော်ဝါရီလ 8 ရက်
  • 6 Views
ဖေဖော်ဝါရီလ (၈)ရက်။ အခုနှစ် အစပိုင်းကစပြီး အကျဉ်းထောင်တွေက ထောင်ဝန်ထမ်းတွေဟာ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားတွေရဲ့ မိသားစုဝင်တွေဆီကနေ ငွေလိမ်တောင်းတာတွေ ဆိုးရွားစွာကျူးလွန်နေတယ်လို့ PPNM ရဲ့ ဒီကနေ့မှာ ထုတ်ပြန်ထားချက်အရ သိရပါတယ်။ အိုးဘိုထောင်၊ ဒိုက်ဦးထောင်နဲ့ မြိတ်ထောင်တို့က ထောင်ဝန်ထမ်းတွေဟာ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားတွေရဲ့
မြန်မာသတင်း

အမျိုးသမီးစစ်မှုထမ်း မခေါ်သေးဘူးဆိုပြီး စစ်ကောင်စီထပ်ပြော

  • 2025 ခုနှစ်၊ ဖေ‌ဖော်ဝါရီလ 8 ရက်
  • 5 Views
ဖေဖော်ဝါရီလ (၈)ရက်။ အမျိုးသမီးစစ်မှုထမ်းတွေကို ဆင့်ခေါ်ဖို့ အစီအစဉ်မရှိသေးဘူးဆိုပြီး စစ်ကောင်စီပြောခွင့်ရ ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းရဲ့ ဒီကနေ့မှာ ထပ်မံပြောဆိုထားချက်အရ သိရပါတယ်။ “ အတိအလင်းပြောကြားလိုတာကတော့ ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဥပဒေ၊ နည်းဥပဒေမှာ အမျိုးသမီးတွေ စစ်မှုထမ်းဖို့အတွက် အကျုံးဝင်ပေမယ့် အမျိုးသမီးပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းတွေကို ဆင့်ခေါ်ဖို့ အစီအစဉ်မရှိသေးဘူး”
မြန်မာသတင်း

မိုင်းရယ်မှာ ကျားဖြန့်လုပ်ငန်း ဖမ်းဆီးချိန် တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားခဲ့တယ်လို့ စစ်ကောင်စီပြော

  • 2025 ခုနှစ်၊ ဖေ‌ဖော်ဝါရီလ 8 ရက်
  • 7 Views
ဖေဖော်ဝါရီလ (၈)ရက်။ ဖေဖော်ဝါရီလ (၅)ရက်နေ့က မိုင်းရယ်မြို့နယ်ထဲ ကျားဖြန့်လုပ်ငန်းတွေကို ဖမ်းဆီးရာ အပြန်အလှန် ထိတွေ့တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားခဲ့တယ်လို့ စစ်ကောင်စီရဲ့ ဒီကနေ့မှာ ထုတ်ပြန်ထားချက်အရ သိရပါတယ်။ မိုင်းရယ်မြို့ရဲ့ အရှေ့တောင်ဘက်ဝန်းကျင်မှာ အွန်လိုင်းလောင်းကစားနဲ့ အွန်လိုင်းလိမ်လည်မှု(ကျားဖြန့်)လုပ်ငန်း ဆောင်ရွက်နေတာကို သတင်းအရ ဝင်ရောက်ဖမ်းဆီးခဲ့ရာ