CNN- ဇူလိုင် ၃၁၊ ၂၀၂၅
အီရန်နိုင်ငံ၏ မြို့တော် တီဟီရန်သည် ဆိုးရွားသော ရေအကျပ်အတည်းကို ကြုံတွေ့နေရ သောကြောင့် မြို့တော်၏ နေရာအနှံ့အပြားတွင် ရေပိုက်ခေါင်းများ ခြောက်သွေ့သွာမည့် နေ့ “ရက်သုည”ရောက်ရန် သီတင်းပတ်များ အကွာသို့ ရောက်ရှိ နိုင်သည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများက ဆိုသည်။ အဓိက ရေလှောင်ကန်များခမ်းခြောက်လာကာ အာဏာပိုင်များက ရေသုံးစွဲမှု လျှော့ချရန် အတတ်နိုင်ဆုံး ကြိုးပမ်းနေကြပြီး ဒေသခံများကို ကပ်ဆိုးဘေးမှ ကင်းဝေးစေရန် ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ရန် အသည်းအသန် ကြိုးစားနေကြသည်။
“ဒီနေ့ အရေးတကြီး ဆုံးဖြတ်ချက်တွေ မချဘူးဆိုရင် နောင်မှာ ဖြေရှင်းလို့မရနိုင်တဲ့ အခြေအနေတစ်ခုကို ရင်ဆိုင်ရလိမ့်မယ်” ဟု သမ္မတ မာဆွတ် ပက်ဇက်ခီယန် (Masoud Pezeshkian) က တနင်္လာနေ့တွင် ပြုလုပ်သော အစိုးရအဖွဲ့ အစည်းအဝေးတွင် ပြောကြားခဲ့သည်။
ဤမိုးနည်းသောနိုင်ငံ၌ ရေသည် ရှားပါးသည်။ ကွာခြားချက်မှာ ဤအကျပ်အတည်းသည် မြို့တော်ကို ထိခိုက်လာနေပြီဟု ကုလသမဂ္ဂ ရေ၊ ပတ်ဝန်းကျင်နှင့် ကျန်းမာရေး အင်စတီကျုမှ ဒါရိုက်တာ Kaveh Madani က ပြောသည်။
လူဦးရေ ၁၀ သန်းဝန်းကျင် နေထိုင်သည့် တီဟီရန်သည် စားသုံးမှုအဆင့်ကို မလျှော့ချပါက ရေလုံးဝ ကုန်သွားနိုင်ကြောင်း ကျွမ်းကျင်သူများက စိုးရိမ်နေကြသည်။ “ရက်သတ္တပတ်များအတွင်း ဖြစ်နိုင်ချေရှိတဲ့ ရေလုံးဝမရှိတော့တဲ့ သုညအခြေအနေ အကြောင်း ကျွန်တော်တို့ ပြောနေပါတယ်” ဟု အီရန်၏ လက်ထောက်အကြီးအကဲအဖြစ် ယခင်က တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည့် မာဒါနီ (Madani) က ပြောကြားခဲ့သည်။
ပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးဌာန။
အကျပ်အတည်း၏ အရင်းမြစ်များသည် ဆယ်စုနှစ်များစွာ ရေစီမံခန့်ခွဲမှု ညံ့ဖျင်းမှုနှင့် ထောက်ပံ့မှုနှင့် ဝယ်လိုအားအကြား မညီမျှမှု တိုးမြင့်လာမှုကြောင့်ဖြစ်သည်ဟု အင်ဂျင်နီယာများက ပြောဆိုခဲ့သည်။
အားလုံးက ရာသီဥတု ဖောက်ပြန်မှု နဲ့ ဆက်စပ်နေခဲ့သည်။
အီရန်သည် ၎င်း၏ စံချိန်တင် မိုးခေါင်မှု အဆိုးရွားဆုံးကို ငါးနှစ်ဆက်တိုက် ခံစား ကြုံတွေ့နေရသည်။ တိုင်းပြည်သည်လည်း ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်တဲ့ အပူဒဏ်ကို ခံနေရသည်။ ရာသီဥတု ပညာရှင်နှင့် မိုးလေဝသ သမိုင်းပညာရှင် မက်ဆီမီလီယာနို ဟာရဲရား(Maximiliano Herrera) ၏ ပြောကြားချက်အရ ယခုလအတွင်း နိုင်ငံ၏ ဒေသအချို့တွင် အပူချိန် ၁၂၂ ဒီဂရီ ဖာရင်ဟိုက်ထက် မြင့်တက်ခဲ့သည်။ “ အီရန်သည် နှစ်ရှည်နီးပါး စံချိန်တင် အပူရှိန် အခြေအနေ တွင် ရှိနေပုံရသည်” ဟု ၎င်းက CNN သို့ ပြောကြားခဲ့သည်။
အကျပ်အတည်းကို တုံ့ပြန်ရာတွင် အာဏာပိုင်များသည် တီဟီရန်တွင် ရေဖိအားကို ထက်ဝက်နီးပါး လျှော့ချခဲ့ပြီး အိမ်ထောင်စု ၈၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့်ကို ထိခိုက်ခဲ့ကြောင်း တီဟီရန်ပြည်နယ် အုပ်ချုပ်ရေးမှူး မိုဟာမက် ဆာဒက် မိုတာမီဒီယန်(Mohammad Sadegh Motamedian) က တနင်္လာနေ့တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။
အထပ်မြင့် အဆောက်အအုံများတွင် နေထိုင်သူများအတွက် ရေပေးဝေမှု လုံးဝမရှိနိုင်ပါ။ တီဟီရန်တွင် ၁၄ လွှာတွင် နေထိုင်သူ အမျိုးသားတစ်ဦးက ၎င်း၏ ပိုက်များ မကြာခဏ ခြောက်တတ်သည်ဟု ဆိုသည်။
ရေနံတင်သင်္ဘောများဖြင့် မြို့တော်သို့ ရေများ ပို့ဆောင်နေပြီး ငွေကြေးတတ်နိုင်သူများမှာ သိုလှောင်ကန်များ တပ်ဆင်ရန် အပြေးအလွှား လုပ်ဆောင်နေကြသည်ဟု မာဒါနီ (Madani) က ပြောသည်။ “ဒီလိုအခြေအနေမျိုး ကျွန်တော်တို့ တစ်ခါမှ မကြုံဖူးပါဘူး… ဒါက တီဟီရန်အတွက် အသစ်ပါပဲ။”
လွန်ခဲ့သည့် ရက်သတ္တပတ်က အီရန်အစိုးရသည် တီဟီရန်ပြည်နယ်တွင် တစ်ရက်တာ အများပြည်သူအားလပ်ရက်အဖြစ် ကြေညာခဲ့ပြီး ရေနှင့်လျှပ်စစ်ဓာတ်အား သက်သာစေရန် နိုင်ငံတစ်ဝှမ်းရှိ အခြားဒေသများတွင်လည်း ကြိုးပမ်းခဲ့သည်။
ယခုအခါ တီဟီရန်ရှိ လူများအား တစ်ပတ်အများပြည်သူအားလပ်ရက်များ ပေးနိုင်ရန် စဉ်းစားနေကြောင်း အစိုးရပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဖာတီမဟ် မိုဟာဂျာနီက တနင်္လာနေ့တွင် ပြုလုပ်သော သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတွင် လူများ မြို့တော်မှ ခေတ္တထွက်ခွာသွားကာ ရေလိုအပ်ချက်ကို ဖြတ်တောက်မည်ဟု မျှော်လင့်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။
အီရန်နိုင်ငံ မြောက်ပိုင်းရှိ အယ်ဘော့ဇ် တောင်တန်း (Alborz Mountain range)တွင် တည်ဆောက် ထားသော အမီရာ ကာဘီရာ ရေကာတာ(Amir Kabir dam) တွင်ရေသည် ဆည်အောက်ခြေအထိ ကျဆင်းသွားခဲ့သည်(ဓါတ်ပုံ-၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဂျွန်လ ၁ရက်)
