မတ်လ (၁၀) ရက်။
ကနေဒါဗဟိုဘဏ်နဲ့ အင်္ဂလန်ဗဟိုဘဏ်တွေမှာ ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့တဲ့ မာ့က်ကာနေး (Mark Carney) က (၉) ရက်နေ့မှာ ကနေဒါအာဏာရ လစ်ဘရယ်ပါတီရဲ့ ခေါင်းဆောင်အဖြစ် ရွေးချယ်ခံခဲ့ရပါတယ်။ ဇန်နဝါရီလက နုတ်ထွက်မယ်လို့ ကြေညာခဲ့တဲ့ ထရူးဒိုး နေရာမှာ တာဝန်ယူမယ့် ကနေဒါနိုင်ငံရဲ့ ၀န်ကြီးချုပ်အသစ် ဖြစ်လာတော့မှာပါ။
ကနေဒါနိုင်ငံမှာ ဖက်ဒရယ်ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပဖို့ ကြိုးပမ်းနေချိန်မှာ အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရန့်ရဲ့ ကုန်သွယ်ရေးစစ်ပွဲနဲ့ ကနေဒါနိုင်ငံကို အမေရိကန်က သိမ်းပိုက်ရန် ခြိမ်းခြောက်နေမှုတို့ကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းဖို့ သူ့ကို လက်ရှိအာဏာရ လစ်ဘရယ်ပါတီက ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခဲ့ကြပါတယ်။
အသက် ၅၉ နှစ်ရှိပြီဖြစ်တဲ့ ကာနေးဟာ ဝန်ကြီးချုပ် ဂျပ်စတင်ထရူးဒိုးရဲ့ နေရာမှာ အစားထိုးမှာ ဖြစ်ပေမယ့် ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုမယ့်အချိန်အထိ ထရူးဒိုးက ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် ဆက်လက်ရှိနေမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ကာနေးဟာ မဲအပြတ်အသတ် ၈၅.၉% နဲ့ အနိုင်ရပြီး အရွေးခံခဲ့ရတာဖြစ်ပါတယ်။
ကာနေးဟာ ကနေဒါဘဏ်ရ အကြီးအကဲဖြစ်စဉ်မှာ အကျပ်အတည်းတွေ ကြုံတွေ့ခဲ့မှုကို ကျော်လွှားနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ၁၆၉၄ ခုနှစ်မှာ စတင်တည်ထောင်ခဲ့တဲ့ အင်္ဂလန်ဘဏ်ကို ဗြိတိန်နိုင်ငံသား မဟုတ်သူ ကာနေးက ၂၀၁၃ ခုနှစ်မှာ ပထမဆုံး ကြီးကြပ်အုပ်ချုပ်သူ ဖြစ်လာခဲ့ပါတယ်။ သူ့ကို ခန့်အပ်မှုဟာ အခြားနိုင်ငံ တွေထက် ၂၀၀၈ ဘဏ္ဍာရေး အကျပ်အတည်းကနေ ကနေဒါနိုင်ငံဟာ ပိုမိုမြန်ဆန်စွာ ပြန်လည်ကောင်းမွန်လာအောင် စွမ်းဆောင်နိုင်ခဲ့လို့ ဖြစ်ပါတယ်။
အစားအစာနှင့် အိမ်ရာဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်လာပြီး ပြည်တွင်းကို ရွေ့ပြောင်းနေထိုင်လာသူတွေ မြင့်တက်မှုကြောင့် လူထုထောက်ခံမှု ကျဆင်းသွားတာကြောင့် အတိုက်အခံ ကွန်ဆာဗေးတစ်တွေက ရွေးကောက်ပွဲကို မျှော်လင့်ခဲ့ကြပါတယ်။
ထရန့်ရဲ့ ကုန်သွယ်ရေးစစ်ပွဲနဲ့ ကနေဒါနိုင်ငံကို အမေရိကန်ရဲ့ ၅၁ ခုမြောက်ပြည်နယ်အဖြစ် ပြုလုပ်မယ်လို့ ပြောဆိုနေမှုဟာ ကနေဒါနိုင်ငံသားတွေကို ဒေါသထွက်စေပြီး NHL နဲ့ NBA ဂိမ်းတွေမှာ အမေရိကန်သီချင်းကို အော်ဟစ်လှောင်ပြောင်ခဲ့ကြပါတယ်။ အချို့က နယ်စပ် တောင်ဘက်ရှိ အမေရိကန်ကိုသွားမယ့်ခရီးစဉ်တွေကို ဖျက်သိမ်းခဲ့ကြပြီး အများအပြားဟာ အမေရိကန် ကုန်ပစ္စည်းတွေကို ဝယ်ယူဖို့ တတ်နိုင်သမျှ ရှောင်ကြပါတယ်။
ကနေဒါ အမျိုးသားရေးဝါဒ အရှိန်အဟုန် မြင့်တက်လာမှုကြောင့် လစ်ဘရယ်ပါတီရဲ့ အခွင့်အလမ်းတွေ အားကောင်းလာခဲ့ပြီး လစ်ဘရယ်ပါတီကို ထောက်ခံမှု သဘောထားစစ်တမ်းတွေဟာလည်း တဖြည်းဖြည်း တိုးတက်ကောင်းမွန်လာခဲ့ပါတယ်။
“ကျွန်တော်တို့ရဲ့ နိုင်ငံကို ဒီကမ္ဘာပေါ်မှာ အကြီးကျယ်ဆုံးနိုင်ငံ ဖြစ်လာအောင် လုပ်ဆောင်ခဲ့ကြပြီး အခုအခါ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အိမ်နီးချင်းက ကျွန်တော်တို့နိုင်ငံကို သိမ်းယူချင်နေကြတယ်။ ဘယ်လိုမှ လက်မခံနိုင်ဘူး” ကာနေးက ပြောပါတယ်။
ဆယ်စုနှစ်များစွာ နှစ်နိုင်ငံတည်ငြိမ်မှုအပြီးမှာ ကနေဒါရဲ့ နောက်တက်လာမယ့် ခေါင်းဆောင်ကို အခုမဲခွဲမှုဟာ အမေရိကန်နဲ့ ဆက်ဆံရာမှာ အကောင်းမွန်ဆုံး ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းနိုင်မယ့်သူလို့ မျှော်လင့်ရပါတယ်။
ကာနေးဟာ ဇန်နဝါရီမှာ သမ္မတလောင်းအဖြစ် ကြေညာပြီးကတည်းက အစိုးရအဖွဲ့ ဝန်ကြီးတွေနဲ့ ပါလီမန်အဖွဲ့ဝင်တွေဆီက ထောက်ခံချက်တွေ တစ်ခုပြီးတခု ရရှိခဲ့ပါတယ်။ သူဟာ Wall Street အတွေ့အကြုံရှိ ပညာတတ် ဘောဂဗေဒပညာရှင်တစ်ဦးဖြစ်ပြီး နိုင်ငံရေးလောကကို ဝင်ရောက်ဖို့ စိတ်ပါဝင်စားသူဖြစ်ပါတယ်။ သူဟာ ဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်လာဖို့ ကာလကြာရှည်စွာ စိတ်ပါဝင်စားခဲ့ပေမယ့် နိုင်ငံရေး အတွေ့အကြုံ နည်းပါးသူဖြစ်ပါတယ်။
အခြား လစ်ဘရယ် ထိပ်တန်း ခေါင်းဆောင် ကိုယ်စားလှယ်လောင်းကတော့ ဒုဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း ခရက်တီရာ ဖရီးလမ်း (Chrystia Freeland) ဖြစ်ပါတယ်။ ထရူးဒိုးက သူမအား ဘဏ္ဍာရေး ဝန်ကြီးအဖြစ် မလိုချင်တော့ကြောင်း ဒီဇင်ဘာလတွင် ဖရီးလန်းသို့ ပြောကြားခဲ့ပေမယ့် သူမဟာ လက်ထောက်ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် ဆက်ရှိနေနိုင်ပြီး အမေရိကန်-ကနေဒါ ဆက်ဆံရေးအတွက် အဓိကကျတဲ့ပုဂ္ဂိုလ်အဖြစ် ဆက်လက်ရှိနေနိုင်တယ်လို့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ ဖရီးလန်းဟာ ရာထူးက နုတ်ထွက်ခဲ့ပြီး ထရူးဒိုးအတွက် နောက်ဆုံးအစိုးရနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဝေဖန်တဲ့ စာတစ်စောင်ကို ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။
ကာနေးဟာ မကြာမီကာလမှာ ရွေးကောက်ပွဲကို စတင်မည်ဟု မျှော်လင့်ရပါတယ်။
