ရခိုင်အမျိုးသား ညီညွတ်ရေးပါတီ/ရခိုင်ပြည်တပ်မတော် (NUPA/AA) ကို ဦးဆောင်ခဲ့တဲ့ ဗိုလ်ချုပ်ခိုင်ရာဇာ ကျဆုံးခြင်း ၂၅ နှစ်ပြည့် အောက်မေ့ဖွယ် အခမ်းအနားကို သူ့ရဲ့ မွေးရာဇာတိဖြစ်တဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ်၊ မင်းပြားမြို့နယ်၊ ချော်ချောင်းကျေးရွာမှာ ဖေဖော်ဝါရီ (၁၁) ရက်နေ့၊ မနက်ပိုင်းက ပြုလုပ်ခဲ့ပါတယ်။
အဲဒီ အောက်မေ့ဖွယ် အခမ်းအနားကို ဗိုလ်ချုပ်ခိုင်ရာဇာရဲ့ မိသား၀ုဝင် ဆွေမျိုးတွေနဲ့ ရဲဘော်ဟောင်းတွေ အပါအဝင် နိုင်ငံရေး အကျည်းသားဟောင်းတချို့က ဦးဆောင်ပြုလုပ်ခဲ့တာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ ဗိုလ်ချုပ်ခိုင်ရာဇာ အောက်မေ့ဖွယ်အခမ်းအနားကို ချော်ချောင်းကျေးရွာမှာလုပ်ခဲ့တာ အခုဆိုရင် နှစ်ကြိမ်ရှိခဲ့ပြီး ပြီးခဲ့တဲ့ နှစ်ကလည်း (၂၄) နှစ်မြောက် အောက်မေ့ဖွယ် အခမ်းအနားကို ချော်ချောင်းမှာပဲ ပထမဆုံးအကြိမ် ကျင်းပ ပြုလုပ်ခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။
” ခုခေတ် ကလေးတွေကျတော့ ဗိုလ်ချုပ် ခိုင်ရာဇာကို သိပ်မသိကြတော့ဘူးဗျ။ နိုင်ငံရေးအသိစိတ်တွေ ပျောက်ဆုံးနေခဲ့တာ ဆိုတော့လေ။ အခု တော်တော်များများ သိလာကြပါပြီ။ အရင်ကဆို ပြောပိုင် ဆိုပိုင်ခွင့်တွေ မရှိဘူး။” ရခိုင့်တပ်တော်က အုပ်ချုပ်ရေးပိုင်းတွေ လုပ်လာတဲ့အခါမှာတော့ အခုလို ဗိုလ်ချုပ်ခိုင်ရာဇာ အောက်မေ့ဖွယ်အခမ်းအနားတွေ လုပ်လာနိုင်တာ။
ကိုယ့်ဇာတိရွာမှာ လုပ်လာနိုင်တော့ ကိုယ့်ရွာသား တစ်ယောက် အနေနဲ့ ဂုဏ်ယူတယ်ဗျာ။ ဒီလို လုပ်ပေးသောအားဖြင့် ကလေးတွေအနေနဲ့ နိုင်ငံရေးအသိစိတ်တွေ၊ ခံယူချက်တွေ ပိုရရှိလာမယ်လို့တော့ ထင်တယ်။ တကယ်တော့ ဗိုလ်ချုပ်ခိုင်ရာဇာဆိုတာ သမိုင်းမှာ မေ့ပျောက်ခံ လူသား တစ်ဦးမဟုတ်ပါဘူး။ ရခိုင်ပြည်အတွက် အသက်စွန့်လုပ်ဆောင်ခဲ့တာပါ ” လို့ အမည်မဖော်လိုတဲ့ ဒေသခံ တစ်ဦးက ခေတ်မျက်လုံးကို ပြောပါတယ်။
အခုပြုလုပ်တဲ့ ၂၅ နှစ်မြောက် အောက်မေ့ဖွယ် အခမ်းအနားကို ဗိုလ်ချုပ်ခိုင်ရာဇာရဲ့ ရဲဘော်ဟောင်းများ အပါအဝင် ရပ်နီးရပ်ဝေးမှ ဒေသခံအများအပြား တက်ရောက်ဂုဏ်ပြုခဲ့ကြတယ်လို့ သိရပါတယ်။ ” ဒီနှစ်က ပိုများတယ်ဗျ။ အရင်နှစ်က ပထမဦးဆုံးဆိုတော့ လူတွေ သိပ်မသိသေးတာလည်း ဖြစ်နိုင်တယ်။ ဒါပေမဲ့ မများတာပဲရှိတာ။ လူ ၂၀၀ ကျော်တက်ရောက်ခဲ့တယ်။ ခုက လူငါးရာအထက်မှာ ရှိလိမ့်မယ်။ သေချာတော့ စာရင်းမလုပ်ထားတော့ အတိအကျမသိဘူး ” လို့ ပွဲဖြစ်မြောက်ရေး တာဝန်ခံတစ်ဦးက ပြောပါတယ်။
ဟိုအရင်နှစ်တွေက ဗိုလ်ချုပ်ခိုင်ရာဇာ အောက်မေ့ဖွယ်အခမ်းအနားတွေကို နယ်စပ်ဒေသဘက်တွေမှာ လူမသိ သူမသိ ကျင်းပခဲ့ရတယ်လို့လည်း သိရပါတယ်။ ၁၉၉၈ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ (၁၁) ရက်နေ့က ဗိုလ်ချုပ် ခိုင်ရာဇာ အပါအ၀င် တခြားသော အဖွဲ့အစည်းက ရဲဘော် အယောက် (၄၀) တို့ဟာ အိန္ဒိယစစ်တပ်ရဲ့ သဘောတူညီချက်အရ အန်ဒမန်ကျွန်းကို သွား ရောက်ခဲ့ကြပါတယ်။ သို့သော် သဘောတူညီချက်ကို အလွဲသုံးစားလုပ်ပြီး အယောက် (၄၀) စလုံးကို လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်ခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီ အယောက် (၄၀) ထဲ ဗိုလ်ချုပ်ခိုင်ရာဇာ အပါအ၀င် ရခိုင်ရဲဘော် (၂၇) ယောက် ပါဝင်တယ်လို့ သိရပါတယ်။
ဗိုလ်ချုပ်ခိုင်ရာဇာအနေနဲ့ တိုက်ခိုက်ရေးစွမ်းရည် အလွန်တော်သူတစ်ဦးလို့ သိရပြီး ရခိုင်အမျိုးသား လက်နက်ကိုင် အင်အားစုများကို ညီညွတ်အောင် တည်ဆောက်နိုင်ခဲ့သူလို့လည်း သိရပါတယ်။ သူရဲ့ ဦးဆောင်မှု ကြောင့် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းတွေကို စုစည်းနိုင်ခဲ့ပြီး နောင်မှာ ရခိုင်အမျိုးသား ညီညွတ်ရေးပါတီ/ ရခိုင်ပြည်တပ်မတော် (NUPA/AA) ကို ဖွဲ့စည်းခဲ့သူလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ အခုအခါမှာတော့ ရခိုင် အမျိုးသား ညီညွတ်ရေးပါတီ/ရခိုင်ပြည်တပ်မတော် (NUPA/AA) အနေနဲ့ သီးသန့်မရပ်တည်တော့ဘဲ ရက္ခိုင်အမျိုးသားအဖွဲ့ချုပ်/ရက္ခိုင့်တပ်တော် (ULA/AA) နဲ့ ပူးပေါင်းသွားခဲ့ပြီလည်း ဖြစ်ပါတယ်။